حمیدرضا داناجو - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
محمد زمانیان - استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
یونس شرقی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
زهرا امینی - کارشناسی ارشد عاوم و تکنولوژی بذر

گیاهان متعددی با کاربری علوفه ای کشت می شوند که از میان آنها شبدر به عنوان گیاه علوفه ای، مرتعی و پوششی مهم می باشد و ارزش غذایی مناسب را جهت تغذیه دام دارد شبدر از گیاهان مهم لگوم است که بعد از یونجه در ایران در سطحی حدود 100 هزار هکتار کشت می شود. بر اساس برنامه راهبردی گیاهان علوفه ای باید سطح زیر کشت شبدر ایرانی از 52 هزار هکتار به 85 هزار هکتار در سال 1393 برسد. به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی عملکرد علوفه خشک ارقام مختلف شبدر این پژوهش به صورت مزرعه ای در طی دو سال زراعی 1390-91 به صورت کرت های خرد شده شامل عامل اصلی تاریخ کاشت در سه سطح ( تاریخ کاشت متداول در 20 شهریور و تاریخ کاشت های تاخیری در 5 و 20 مهرماه) و عامل فرعی ژنوتیپ های شبدر در 10 سطح (شبدر ایرانی 7 رقم، شبدر برسیم یک رقم (تولیدی کرج)، شبدر قرمز یک رقم به نام نسیم و شبدر لاکی یک رقم به نام البرز1) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کرج اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت برای صفات طول گیاهچه،وزن ترو خشک گیاهچه،عملکرد علوفه تر و خشک در سطح یک درصد معنی دار است. مقایسه میانگین تاریخ های کاشت نشان داد که از نظر عملکرد علوفه تر و علوفه خشک، تاریخ کاشت اول به ترتیب با 33/6 و 3/59 تن درهکتار بیشترین میزان علوفه را تولید نمودند. مقایسه میانگین ارقام نشان داد که شبدر قرمز رقم نسیم با 3/1 و شبدر لاکی قرمز رقم البرز1 با 1/8 تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد علوفه خشک را تولید نمودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که در صفات طول گیاهچه تاریخ کشت سوم با میزان 6/7 میلی متر دارای بیشترین میانگین و تاریخ کشت دوم با مقادیر 6/1 میلی متر دارای کمترین میانگین بود. برای صفت وزن خشک گیاهچه اثر متقابل بین رقم شماره 1 و تاریخ کشت سوم بیشترین(0/16 میلی گرم) و اثر متقابل بین رقم شماره 7 و تاریخ کشت اول کمترین (0/01 میلی گرم) میانگین را داشت.

تاریخ کاشت، شبدر، عملکرد علوفه تر،عملکرد علوفه خشک، گونه