سمیرا ساسانی فر - دانش آموخته ارشد جنگلداری دانشگاه تهران
منوچهر نمیرانیان - استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
نصرت الله ضرغام - ستاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

بدست آوردن مشخصات اندازه ای درختان جهت تعیین حجم و یا سایر پارامترهای آماری و مدیریت جنگل امری مهم و ضروری است. با توجه به فرم کلی درختان و وجود همبستگی بین بعضی از مشخصه های اندازه ای آنها در گونه های مشخص ، می توان روابط آلومتری بین این مشخصه ها ایجاد کرد تا در موارد لزوم مانند قطع شدن درختان و باقی ماندن کنده روی سطح زمین، بتوان اندازه سایر مشخصه های مربوط به درختان را برآورد کرد. در بخش چلیر جنگل آموزشی پژوهشی خیرود تعداد 256 اصله درخت ون موجود در یک توده تقریبا همسال انتخاب و مشخصه های قطر کنده ، قطر برابر سینهف ارتفاع کل، ارتفاع تاج، ارتفاع تنه با شاخه و ارتفاع تنه بی شاخه آنها اندازه گیری شدند. نتایج نشان می دهد که بین بعضی از مشخصه های مختلف درخت ون همبستگی های اماری وجود دارد که با توجه به آنها می توان روابط ریاضی - آماری را بین اندازه های این مشخصه ها تعیین کرد. بین قطر کنده و قطر برابر سینه یک همبستگی توانی افزاینده d=1.356×dst^0.833 وجود دارد که از آن می توان با داشتن قطر کنده در برآورد قطر برابر سینخ درختانی که قطع شده اند سود برد. بین قطر برابر سینه و ارتفاع کل رابطه hT=e^4.013-(14.590/d وجود دارد به نحوی که با در دست داشتن قطر برابر سینه می توان اندازه ارتفاع کل درختان را بدست آورد. بین قطر برابر سینه و ارتفاع تاج رابطه همبستگی لگاریتمی افزاینده hc=-18.789+9.826ln(d وجود دارد. بین دو متغیر قطر برابر سینه و ارتفاع تنه درختان ون رابطه معکوس ht=25.286-(167.449/d وجود دارد. بین دو متغیر قطر کنده و ارتفاع کل درخت نیز رابطه سگموئید افزاینده hT=e^(3.950-(16.855/dst وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع درخت از ارتفاع تنه (بن درخت تا شروع تاج) کاسته و به ارتفاع تاج افزوده می شود. همچنین در قطرهای بالاتر درختان دارای ارتفاع تنه بی شاخه بیشتری هستند. رابطه بین ضریب قدکشیدگی و قطر برابر سینه برای گونه گون به صورت رابطه توانی h/d=2.676*d130^0.263 بدست آمد.

توده همسال، ارتفاع تاج، ارتفاع تنه بی شاخه، همبستگی توانی، رابطه سگموئید، رابطه معکوس