عباسعلی یداللهی - عضو هیئت علمی و استادیار گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان

اصلی ترین علت بروز خشکسالی های اخیر، خشکسالی جهانی است، اثرات وحشتناک این پدیده در تمام کشورها یکسان نیست، خشکسالی محیط زیست کشورهائی را که روز کمربند خشک کره زمین قرار گرفته اند را بیشتر از سایر کشورها با بحران مواجه کرده است، متأسفانه، کشور ایران نیز در این کمربند خشک و سوزان قرار گرفته است، سی سال پیش علامت های بروز بحران با شواهد حاکی از تهدید قابل مشاهده بود اما تا بروز بحران به این علل توجه نشد، اما آنچه عمق این بحران را در کشور ایران بیشتر نموده عبارت است از : 1- مدیریت غلط منابع آب در کشور که فقط مدیریت بهره برداری است، نه مدیریت حفظ و ارتقاء ذخائر زیر زمینی آب و نه مدیریت تولید آب 2- مدیریت غلط زراعت و باغبانی در اقصی نقاط کشور 3- استفاده از روش های غلط آبیاری در بخش کشاورزی 4- کاهش پوشش گیاهی ناشی از تخریب مراتع، چرای بی رویه، قطع بوته زارها و جنگلها 5- توسعه بی رویه شهر سازی غلط و از بین رفتن مزارع و باغات در روستاها و حاشیه شهرها 6- افزایش بیش از حد تبخیر از سطح زمین به علت گسترش و پیش روی کویر 7- افزایش شدید تقاضای اتمسفری هوابه علت افت شدید رطوبت نسبی در فلات مرکزی ایران. بر این اساس نتیجه می گیریم، اگر چه خشکسالی جهانی نیز در سال های اخیر وجود داشته، اما علل مذکور به تعمیق بحران خشکسالی در کشوری ختم شده که در حالت طبیعی میزان بارش آن حدود یک سوم میانگین جهانی بوده و بروز بحران زیست محیطی ما حصل بحران کنترل نشده خشکسالی می باشد. در این مقاله به بررسی اثرات این علل و ارائه راهکارهای کاربردی به هدف کنترل خشکسالی پرداخته شده است.

محیط زیست، آب، خشکسالی، بحران، علل