اکرم بابائی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی دانشگاه پیام نور مشهد
ناصر حافظی مقدس - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

سد زاوین در 95 کیلومتری شمال شهر مشهد در بخش کلات و در 1/5 کیلومتری روستای زاوین علیا، در محلی به نام دو آبی، بر روی رودخانه زاوین، از سرشاخه های رودخانه قره تیکان، احداث گردیده است. از مهمترین اهداف ساخت این سد ذخیره سازی جریان پایه رودخانه و سیلاب های فصلی، تأمین آب شرب شهر زاوین و روستاهای مجاور، ایجاد امکانات تفریحی، ماهیگیری، تأمین آب کشاورزی و ناحیه صنعتی زاوین و آبیاری 450 هکتار از اراضی پایین دست بوده است. در این مقاله منابع آلوده کننده آب سد مخزنی زاوین مورد بررسی قرار گرفته است. فاضلاب های خانگی، فاضلاب های کشاورزی و آلودگی های سازندی از مهمترین عوامل آلودگی آب این سد می باشند. کنترل منابع آب در بالا دست مخزن و نیز در بالا دست رودخانه در بهره بردای صحیح از طرح ایجاد سد زاوین حائز اهمیت است.

سد زاوین، منابع آب، آلودگی، فاضلاب