معصومه فراستی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه
سیدمرتضی سیدیان - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس

محاسبه نیاز آبی کشت گیاهان از اهمیت ویژه ای در طرح های توسعه ی منابع آب و کشاورزی برخوردار است. در اکثر طرح های توسعه و منابع آب بیش از 75 درصد آب مورد نیاز را بخش کشاورزی به خود اختصاص داده است و سهم کمتری از آن مورد نیاز صنعت و شرب شهری می باشد. لذا تبخیر تعرق گیاه مرجع نقش تعیین کننده ای را در این گونه طرح ها ایفا می کند. اقلیم یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده نیاز آبی محصول است که برای رشد و عملکرد بهینه آن لازم می باشد. عوامل اقلیمی لازم برای انتخاب Kc، سرعت باد و رطوبت می باشد. مقدار ضریب گیاهی (Kc) درمراحل مختلف توسعه محصول، متفاوت است. در مورد اکثر محصولات مقدار Kc برای کل دوره رشد بین 0/85 تا 0/9 می باشد باستثنا موز، برنج، قهوه و کاکائو که مقادیر فوق بیشتر است و برای مرکبات، انگور، کنف و آناناس که از مقادیر فوق کمتر می باشد. تبخیر و تعرق محصول از ضرب گیاهی (K(c بدست می آید. ضریبی که موجب اختلاف در میزان تبخیر و تعرق از محصول و از سطح چمن مرجع می شود. این اختلاف را می توان در قالب یک ضریب گیاهی مرکب منفرد و یا برپایه دوعامل مجزایی که یکی از تبخیر و دیگری تعرق را از سطوح مربوطه آن نشان می دهد، در قالب ضریب گیاهی دوتایی تبیین نمود. ا نتخاب یکی از این دو مورد بستگی به هدف محاسباتی میزان دقت مورد لزوم دسترسی به اطلاعات اقلیمی و صرف وقت لازم دارد.

نیاز آبی، ضریب گیاهی، تبخیر، تعرق