مرضیه اشرف مدرس - بخشی از پایان نامه نگارنده اول - دانشگاه تهران ، پردیس ابوریحان ، گروه
علی روستایی - استادیار دانشگاه تهران - پردیس ابوریحان
حسن رضا اعتباریان - استاد دانشگاه تهران - پردیس ابوریحان

بیماری پوسیدگی ذغالی خربزه ) ) Macrophomina phaseolina یکی از مهم ترین بیمـاری هـای خربـزه در ایـران می باشد . تغذیه گیاه می تواند روی شدت بیماری های گیاهی از جمله بیماری پوسیدگی ذغالی اثر داشته باشد . اثرات سطوح مختلف ازت، فسفر، پتاسیم و کلسیم روی سطح رشدی قـارچ M . phaseolina در محـیط PDA بـا اسـتفاده از طـرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مطالعه شـد . در ایـن بررسـی بـین تیمارهـای مختلـف نیتـرات آمونیـوم، نیتـرات پتاسـیم، فـسفات هیدروژن دی پتاسیک و نیترات کلسیم اختلاف معنی داری مشاهده شد و کم ترین سطح رشدی قارچ مربـوط بـه تیمـار 0/1 گرم در لیتر هر یک از این چهارترکیب بود ( به ترتیب 50/49 ، 53/06 ، 48/76 و 50/49 سانتی متر مربع ). در آزمایش های گلخانه ای سطوح مختلف عناصرغذایی شامل ازت، فسفر، پتاسیم و کلسیم روی سه رقم رایج خربـزه ( سوسکی، خاتونی و زرد جلالی ) در حضور و عدم حضور قارچ M . phaseolina بررسی گردید . آزمایش در قالب طرح کامًلا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت . بین سطوح مختلف ازت اختلاف معنی داری مـشاهده شـد ، افـزایش میــ ـزان ازت 20) میلی اکی والانت در لیتر - ) NO3 باعث افزایش حساسیت به بیماری و کاهش میزان ازت 10) میلـی اکـی والانـت در لیتر - ) NO3 باعث کاهش میزان حساسیت نسبت به بیماری شد . آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که افزایش میـزان فسفر 4) میلی اکی والانت در لیتر (-H2PO4) وکاهش میزان پتاسیم ( صفرمیلی اکی والانـت در لیتـر K+ بهطور معنی داری باعث افزایش بیماریگردید و هم چنین افزایش میزان کلـسیم 12) میلـی اکـی والانـت در لیتـر ++ ) Ca باعـث کـاهش شـدت بیماری گردید . نتایج نشان داد که مدیریت تغذیه گیاه یک فـاکتور مهـم درکـاهش شـدت بیمـاری M . phaseolina در ارقـام مختلف خربزه می باشد .

خربزه، پوسیدگی ذغالی ، M. phaseolina ، اثر متقابل، تغذیه گیاه ، ازت، فسفر، پتاسیم و کلسیم