نفیسه باقرزاده نریمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه هنر اصفهان
احمد پیرزاد - مدیرگروه مرمت ابنیه تاریخی، موسسه آموزش عالی نیما محمودآباد

هدف از ارائه این مقاله بررسی تحولات معماری مسکونی مازندران در دوره انتقال از قاجار به پهلوی در مجموعه خانه اوصیاء بابل می باشد. دردوره های مختلف تاریخ معماری ایران، تغییر و تحولات معماری در دوره انتقال یاد شده بدلیل پیروی از سبک معماری غربی و تلفیق آن با معماریسنتی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. دستاوردهای مقاله نشان میدهد مجموعه خانه اوصیاء، همانند بسیاری از خانه های دوره انتقال، در سازماندهی فضایی خود کوشیده است تا با رعایت اصول معماری قاجار، پدیده و عناصر تمدنی جدید عصر پهلوی همانند مبلمان های وارد شده از غرب و برخی دیگر از دستاوردهای فناوری معماریمانند سیمان و مصالح غیر سنتی را نیز به رسمیت شناخته و نسبت به آنها عکس العمل فضایی مناسبی نشان دهد. از این رو الگوهای بکار رفته در این خانهعناصر بسیاری را در خود نهان دارد که با آشکار ساختن آنها میتوان تاثیرات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقلیمی و ... یا به عبارتی عللی را که موجبپیدایش و اثرگذاری بر معماری آن گردیده است، مشاهده کرد. بکارگیری بالکن، پله های منحنی در فضای خارجی بعنوان عناصر معماری وارداتی وبهره گیری کم از تزیینات چوبی از شاخصترین ویژگی های تحولات معماری دوره پهلوی در خانه اوصیاء می باشد. از نکات بارز دیگر در زمینهتزئینات وابسته به معماری مجموعه اوصیاء بکارگیری سیمان بری بصورت متنوع در نماهای داخلی و خارجی بعنوان تزیینات نوظهور می باشد. روشتحقیق در این مقاله بصورت توصیفی – تحلیلی با توجه به منابع کتابخانه ای و میدانی بوده است.

خانه – دوره قاجاری – دوره پهلوی – اوصیاء– تزئینات سیمان بری