همت الله رورده - استادیار، دانشگاه مازندران

معماری روستایی و بومی ارتباط مستقیم با شرلیط اقلیمی و معیشتی دارد. استفاده از مصالح بوم آورد که زاییده شرایط آب و هوایی است و اقتصاد مبتنیبر زراعت ودامپروری و نیاز به دانستن زمان جهت انجام این فعالیتها در معماری گذشته روستاهای استان مازندران هویداست. به طوری که حفظ زماندر حد ساعت، ماه و فصل برای زندگی و معیشت آنان امری اجتناب ناپذیر بود . هدف از این مقاله توصیف خانه ایی همساز با اقلیم و با کارکرد نجومیاست. برای بررسی این موضوع از مطالعات میدانی و کتابخانه ای استفاده شد. نتایج این مطالعه حاکی از آن است این خانه ها با استفاده بهینه از تابشخورشید، استفاده از ایوان های سر پوشیده در اطراف اتاق ها،استفاده از مصالحی با حداقل ظرفیت حرارتی، پلان های گسترده و باز، بام شیبدار و شیکلهندسی طویل و باریک از شرایط اقلیمی مساعدی برخوردار بودند و موجب آسایش ساکنان آن می شدند. از نظر نجومی طراحی آن از چنان ظرافتیبرخوردار بود که از طریق پنجره ای در دیوار شرقی و ستون های تعبیه شده در ایوان شرقی آن روستاییان شروع و پایان بهار، تابستان ، پاییز و زمستان رادقیق محاسبه می کردند و زمان فعالیت های اقتصادی و رسوم و سنت هارا با آن تنظیم می نمودند.

اقلیم، نجوم، مازندران