حمیده رضوی - دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه فردوسی مشهد؛
آصفه فرقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد؛

در بسیاری از مسائل صنعتی، خدماتی و اجتماعی تعیین ضریب مشارکت یا تسهیم عوامل موثر، از اهمیت بالایی برخوردار است. تعیین سهم عوامل مختلف در عارضه یابی کسب و کار، موفقیت و شکست پروژه ها و یا تصادفات و جرائم از این مقوله است. در این پژوهش، برای تعیین سهم عوامل موثر بر یک پیشامد، از تصمیم گیری چند معیاره به روش سلسله مراتبی و به صورت معکوس استفاده می شود. این هدف از طریق جابجایی معیارها با گزینه های تصمیم گیری دنبال شده و برای هر پیشامد، رویدادهای محتمل موازی تعریف می شود. تکنیک وزن دهی آنتروپی به صورت معکوس برای امتیاز دهی به عوامل در جهت مخالف روند معمول به کار گرفته شده است. به منظور ارزیابی قابلیت روش، رویه پیشنهادی برای تسهیم عوامل در کاهش فروش، نارضایتی مشتریان و توقف خط تولید در یک شرکت پیاده سازی شده است. نتایج حاصل، نشان دهنده سهم واحدهای تولید و کنترل کیفیت ، فروش و عوامل خارج از کنترل شرکت به ترتیب برابر 63%، 29% و 8% می باشدکه در انتخاب راهکار مناسب بسیار مفید خواهد بود.

تسهیم عوامل، عارضه یابی، تصمیم گیری چند معیاره، تحلیل سلسله مراتبی، تکنیک آنتروپی