بهاره جمشیدی - دانش آموخته دکتری تخصصی، دانشگاه تربیت مدرس (استادیار، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی)
سعید مینایی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
عزالدین مهاجرانی - استاد، پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی
حسن قاسمیان - استاد، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه تربیت مدرس

در سال های اخیر، کاربرد اسپکتروسکوپی فروسرخ نزدیک NIR به عنوان یک روش غیر مخرب در ترکیب با روش های شیمی سنجی به منظور ارزیابی کیفیت محصولات کشاورزی و غذایی به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. در روش های شیمی سنجی، آنالیزهای کیفی موضوعات مهمی هستند که می توانند به مسئله بازشناسی الگو نسبت داده شوند. در این پژوهش، توانایی روش های بازشناسی الگو در ترکیب با اسپکتروسکوپی NIR بازتابی به منظور تفکیک غیر مخرب مزه پرتقال ها بررسی شد. برای این منظور، روش های بازشناسی الگوی نظارت نشده و نظارت شده، خوشه بندی سلسله مراتبی HCA و مدل سازی مستقل نرم شباهت های طبقه SIMCA به ترتیب برای امکان سنجی تفکیک واریته های پرتقال و طبقه بندی (بر اساس مزه آنها) بر پایه اطلاعات طیفی محدوده nm 1650-930 استفاده شدند. آنالیزهای کیفی نشان داد که طیف های NIR واریته های پرتقال به درستی با بازشناسی الگوی نظارت نشده HCA خوشه بندی شدند. هم چنین، بازشناسی الگوی نظارت شده SIMCA برای طیف های NIR پرتقال ها نتایج عالی طبقه بندی واریته بر اساس شاخص BrimA را در سطح احتمال 5 درصد در بر داشت (دقت طبقه بندی 98/57 درصد) هم چنین، طول موج های 1047/5nm، 1052nmو 1475nm سهم بیش تری نسبت به سایر طول موج ها در تفکیک دو طبقه بر عهده داشتند. نمونه های دارای مقدارهای یکسان شاخص BrimA نیز به درستی و با دقت طبقه بندی بالا ( 95/45 درصد) در سطح احتمال 5 درصد طبقه بندی شدند. قدرت تفکیک طول موج های 1475nm ، 1583nm و 1436/75nm برای دستیابی به این طبقه بندی بسیار بیش تر از سایر طول موج ها بود . بنابراین، اسپکتروسکوپی NIR بازتابی در ترکیب با روش های بازشناسی الگو می تواند برای تشخیص سایر پارامترهای مرتبط با مزه نیز به کار رود.

اسپکتروسکوپی فروسرخ نزدیک، بازشناسی الگو، طبقه بندی، غیر مخرب، مزه