مهدی نصر اصفهانی - دانشجوی دکتری مدیریت رفتار سازمانی و منابع انسانی دانشگاه اصفهان، عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی فیض الاسلام خمینی شهر
محسن نصر اصفهانی - دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان و عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه پیام نور استان اصفهان

براساس آنچه از مطالعه تاریخ سرگذشت جوامع حاصل می شود، رهبری صرفاً در انحصار عهده ای نیسهت. توان رهبری صرفنظر از فرهنگ، قومیت و نژاد در ضمیر هر فردی یافت می شود. جوامع امروزی در جستجوی رهبرانی هستند که در عمل راهگشا باشند نه در حرف و سخن. لائوتسو فیلسوف چینی معتقد است: «بزرگترین رهبران افرادی هستند که آداب پیروی را بدانند.» امروزه رهبران با پیروانی سر و کار دارند که از حیث علائق، نگرشها و آداب بسیار متنوعند. از این رو ضرورت انعطاف پذیری سبک رهبری بیش از پیش مورد نیاز است.رهبری در آینده مبتنی بر خودآگاهی رهبران، پیروان و احساس مسئولیت مشترک آنهاست. یکی از این رویکردها که به تازگی مورد توجه صاحب نظران حوزه مدیریت قرار گرفته «رهبری خدمتگزار» است. هدف این رویکرد ایجاد بهبودهایی در رهبری سازمانها و جوامع می باشد. رهبران موثر مشتاق خدمتگزاری هستند. آنان دارای ویژگیهایی همچون همدلی، دوراندیشی، گوش دادن موثر می باشند و همواره بدنبال آن هستند که به دیگران خدمت کنند، نه اینکه دیگران به آنها خدمت کنند. این شیوه از رهبری بر روابط سالم و کارآیی در سازمان تاکید دارد. در مقابل این رهبران، رهبران خودخواه بیشتر به حفظ ارزش، امنیت، شأن و وجه اجتماعی، شهرت، راندمان اقتصادی، مقام و دارایی توجه دارند. رهبران خودخواه گمان می کنند آنها باید رهبری کنند و افراد از آنها پیروی کنند. حضرت امام خمینی (ره) نمونه عملی یک رهبر خدمتگزار بودند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایشان نه تنها ویژگی های چنین رویکرد رهبری را همواره به سایر مدیران و رهبران توصیه نموده اند بلکه خود دارای این ویژگیها بوده اند. ایشان خود را در برابر حرفهایی که می زنند و اعمالی که انجام می دهند، پاسخگو می دانند. در چنین فضایی است که رهبران به تصمیم گیرندگان اخلاقی تبدیل می شوند و به این حقیقت دست پیدا می کنند که نخستین خط مشی هدایتی، اخلاق است و التزام به آن بشر را قادر می سازد تا به حیات خود ادامه دهد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانه ای و بر اساس تحلیل محتوا انجام گرفته است.

رهبری خودخواه، رهبری خدمتگزار، ساده زیستی، تواضع و فروتنی، امام خمینی (ره)