نادر زالی - استادیارگروه شهرسازی،دانشگاه گیلان
مستوره قلی پور - دانشجوی ارشدبرنامه ریزی شهری، دانشگاه هنر تهران

هر فرد به دور از تمایزات جنسی، سنی، سطح تحصیلات و... با حضور در عرصه شهر، در پی آن است تا به گونه ای برابر با سایرین به رسمیت شناخته شده و از حقوق طبیعی یک شهروند برخوردار گردد. از جمله این حقوق می توان به مجال مشارکت در حیاتروزانه شهر اشاره نمود. این تجربه که از طریق کنش های متقابل شهروندی و در بستر فضاهای عمومی شهری صورت می پذیرد؛ در شرایط کنونی شهرهای ما به صورتی نامتعادل شکل می گیرد. زنان بطور مکرر در بهره برداری از فضاها و اماکن عمومی محدودیت ها و ناسازگاری هایی را تجربه می نمایند. بدین ترتیب، نوشتار پیش رو بر آن است تا با در نظر گرفتن ناامنی به مثابه یکی از موانع حضور زنان در فضاهای عمومی، تاثیرات شاخص ها و عناصر مرتبط با این مهم را در نحوه حضور زنان در عرصه این فضاها مورد سنجش قرار دهد. در راستای انجام این پژوهش بافت مسکونی نارمک به عنوان یکی از بافت های مسکونی پویا و فعال شهر تهران در نظر گرفته شده است. تا با بررسی نحوه حضور زنان در یکی از فضاهای عمومی پرشور تهران، کاستی ها و عوامل موثر بر عدم امنیت آنان آشکارتر شود. لازم به یاد آوری است که پژوهش حاضر در زمره پژوهش های تحلیلی قرار می گیرد. برشیوه های پیمایشی (پرسشنامه) استوار بوده و تحلیل اطلاعات با تکنیکنرخ اهمیت- رضایتImportance-Satisfaction Analysisصورت می پذیرد. جامعه آماری در این پژوهش شمار 50 نفر از زنان حاضر در بافت مسکونی نارمک و با تکنیک نمونه گیری اتفاقی در نظر گرفته شده است. با توجه به بررسی زمان های حضورپذیری فضاهای عمومی نارمک برای زنان، می توان مقوله امنیت را در زمره مهم ترین موانعحضور شبانه روزی آن ها در این دست فضاها برشمرد. تحلیل شاخص های امنیت فضاهای عمومی نارمک از منظر زنان حاضر در آن ها، نشان می دهد که رسیدگی به فضاهای پنهان و زمین های بایر، ارتقای خوانایی و کاستن از حس گمشدن در بافت، ارتقای نورپردازی محیطی، در نظر گرفتن تمهیداتی جهت ارتقای حس تعلق و افزایش نظارت اجتماعی و تمهیداتی جهت کاستن از حضور موتورسواران و افزایش ساعات شلوغ و فعال نارمک می توان به ارتقای احس امنیت زنان یاری رساند. همچنین می توان با آموزش های دفاع شخصی و بهسازی نمای ابنیه بر حس امنیت و حضور زنان در فضاهای عمومی نارمک افزود

امنیت اجتماعی، محیط شهری، نارمک، تهران، فضای شهری