زهرا خویشاوند
شهرام نخجوان
علی اشرف جعفری

این تحقیق به منظور شناسایی و گروهبندی ژنوتیپ های شبدر از نظر تحمل به تنش شوری در سال 1391 درمجتمع کشت و صنعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد اجرا گردید . این پژوهش در ژرمیناتور به صورتفاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجراء شد. در این آزمایش فاکتور اول شامل 14 ژنوتیپ شبدر از سه گونه ، شبدر توت فرنگی ، شبدر هیبرید و شبدر قرمز و فاکتور دوم شامل سطوح تنش شوری با کلریدسدیم در 3 سطح (صفر,75, 150 میلی مولار ) بود. نتایج تجزیه واریانس بین ژنوتیپ ها در مورد بیشتر صفات اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین اثرات گونه نشان داد که در اکثر صفات ، گونه شبدر توت فرنگی بیشترین میزان را داشت و گونه شبدر هیبرید بر اساس مقایسه میانگین اثرات گونه در گروه کمترین قرار گرفت. نتایج تجزیه به مولفههای اصلی ، 11 صفت مربوطه در شرایط ژرمیناتور را به 4 مولفه تقسیم کرددر روش ترسیمی بای پلات بر اساس مولفه های اول و دوم و تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های716F ، 134F, 720F 2580 و F ، 2139F ، 2058F در ناحیهای با حساسیت پایین به شوری قرار گرفتند. اما ژنوتیپ های324P 1568 و P ، 1753P ، 618P در ناحیه و کلاستر با حساسیت بالا به شوری قرار گرفتند. به طور کلی متحمل ترین ژنوتیپ در برابر شوری ، ژنوتیپH2056 است. بر اساس نتایج این تحقیق ، استفاده از این ژنوتیپ برای برنامه های اصلاحی آینده تحمل به شوری توصیه می شود

تنش شوری، شبدر قرمز، شبدر هیبرید ، شبدر توت فرنگی ، بای پلات ، تجزیه خوشه ای