علی محمد خواه - استادیار دانشگاهاه گیلان - دانشکده علوم - گروه شیمی
رضا انصاری - دانشیار دانشگاهاه گیلان - دانشکده علوم - گروه شیمی
مجید آروند - دانشیار دانشگاهاه گیلان - دانشکده علوم - گروه شیمی
ابراهیم غیاثی - دانشجوی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاهاه گیلان - دانشکده علوم - گروه شیمی

سورفکتانت ها در صنایع شیمیایی گوناگونی کاربرد داشته و در تولیدات گوناگونی از قبیل شوینده ها و پاک کننده ها، محصولات آرایشی ، نساجی، چرم و خز، رنگ، لاک والکل و دیگر محصولات پوششی و فرآورده های کاغذ و سلولزی و تولیدات نفتی وجود دارند. چنین کاربرد گسترده ای از سورفکتانت ها سبب ایجاد آلودگی زیست محیطی شده و مشکلاتی را برای تصفیه پساب کارخانجات ایجاد می کند. هدف از این کار تحقیقاتی، مطالعه بر جذب ستیل تری متیل آمونیوم و برومید (CTAB) به عنوان یک سورفکتانت کاتیونی موجود در محلول آبی بر روی پوسته برنج می باشد. غلظت CTAB بوسیلبه طیف نورسنجی با استفاده ازروش پیکریک اسید و در طول موج 375 نانومتر تعیین گردید. اثر پارامترهای مهم از قبیل PH محلول، زمان تماس، غلطت اولیه CTAB و مقدار جاذب برروی برجذب CTAB مورد بررسی قرار گرفت . مقدار برجذب CTAB با افزایش PH، زمان تماس، مقدار پوسته برنج و کاهیش غلظت اولیه CTAB، افزایش یافت. پوسته برنج جزو ضایعات کشاورزی بوده و براحتی و با قیمت ارزان قابل تهیه می باشد و چون یک محصول طبیعی است . پس سازگار با محیط زیست می باشد. لذا می تواند به عنوان الگویی مناسب برای حذف آلاینده CTAB استفاده گردد. بر جذب CTAB به وسیله پوسته برنج بسیار سریع می باشد به طوری که بعد از گذشت 5 دقیقه بیش از 90% جذب رانشان می دهد. همچنین در دامنه PH 3 تا 8 کمترین مقدار حذف CTAB برابر با 94% است. بنابراین پوسته برنج می تواند در مقادیر PH مختلف در تصفیه پساب صنتعی کاربرد داشته باشد. ظرفیت جذب پوسته برنج در شرایط بهینه PH برابر 6 و زمان تماس 30 دقیقه برابر با 4/75mg/g تعیین شده است.

ستیل تری متیل آمونیم برمید (CTAB) ، حذف، سورفکتانت کاتیونی، پوسته برنج و پساب صنعتی