عبدالایمان عموئی - عضو هیئت علمی دانشکده پیراپزشکی و بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بابل
امیرحسین محوی - دانشیار دانشکده و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران
کاظم ندافی - دانشیار دانشکده و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران
حمید فهیمی - استاد دانشکده علوم دانشگاه تهران

سابقه و هدف : دردهه اخیر، تکنولوژی گیاه پالایی به دلیل ارزانی، سادگی، استفاده از انرژی نورانی خورشید و برخورداری از مکانیسم های طبیعی، ازاهمیت فوق العاده ای برخوردار گردیده است. در این تحقیق، قابلیت پاکسازی خاک های آلوده به سرب کادمیوم توسط گیاهان بومی ایران مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق : در این مطالعه ازگیاهان گاو پنبه ، تاج خروس وحشی و ذرت مورد استفاده قرارگرفت. عصاره گیری در نمونه های خاک با استفاده از نیتریک و هیدورکلریک اسید و درگیاهان با مخلوط نیتریک ، پرکلریک و سولفوریک اسید انجام گردید. میزان سرب و کادمیوم در نمونه های خاک و گیاه به کمک دستگاه جذب اتمی Perkin-Elmer تعیین شد. نتایج :میزان سرب (خاک های قلیایی) در ریشه گیاهان بیشتر از اندام های هوایی و درخاک های اسیدی (به جز ذرت) کمتر از اندام های هوایی بوده است. این مقادیر در تیمارهای گروه 3 و در اندام های زیر زمینی و هوایی گاو پنبه، تاج خروس و ذرت برحسب میلیگرم بر کیلوگرم (خاک های قلیایی) به ترتیب (54/5، 25/5) ، (69، 37/6) و (47، 32) و درخاک های اسیدی به ترتیب (71/4، 92/5)، (89، 120/5) و (85،66/7) بدست آمد. میزان کادمیوم نیز در اندام های گیاهان و درخاک های قلیایی به ترتیب (6/5، 4)، (8،6/2) و (5/6، 3/4) و درخاک های اسیدی به ترتیب (5/8، 4/5)، (7/6، 5/4) و (6، 4/8) میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. نتیجه گیری و بحث: با توجه به افزایش میزان جذب و تجمع سرب و کادمیوم درگیاهان رشد یافته درخاک های اسیدی و قلیایی و میزان بیوماس گیاهان ذرت وتاج خروس وحشی، کاربرد این دسته از گیاهان بومی به منظور پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین در مناطق مختلف کشور مناسب می باشد.

گیاه پالایی، ذرت، تاج خروس وحشی، گاوپنبه ، خاک ، سرب، کادمیوم