سروش سالک گیلانی - دانشجوی سابق کارشناس ارشد گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
فرشید نوربخش - استادیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - دانشیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
یحیی رضایی نژاد - استادیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان

لجن فاضلاب در سال های اخیر به عنوان یک کود آلی برای افزایش حاصلخیزی خاک های زراعی مورد استفاده قرار گرفته است . این تحقیق به بررسی تاثیر سطوح و دفعات مختلف استفاده از لجن فاضلاب بر سرعت فرایندهای معدنی شدن و نیتریفیکاسیون در شرایط انکوباسیون آزمایشگاهی و نیز به بررسی جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و عملکرد آن در یک ازمایش مزرعه ای پرداخته است. در مزرعه تحقیقاتی لورک نجف آباد ( خاک فاین لومی میکسد ترمیک هاپل آرجید ) سطوح مختلف صفر ، 25 و 50 و 100 مگاگرم در هکتار لجن فاضلاب بین یک تا 3 سال متوالی با سه تکرار تیمار گردید. یک تیمار کود شیمیایی نیز در نظر گرفته شد . کوددهی در سال های 1378، 1379 و 1380 انجام گردید. نمونه های خاک در سال 1380 از عمق 15-0 سانتی متری خاک برداشت گردید. سرعت معدنی شدن ، سرعت نیتریفکاسیون ، عملکرد و جذب نیتروژن در گیاه ذرت اندازه گیری شد . نتایج نشان داد افزودن لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار کربن آلی خاک گردیده است . از سوی دیگر ، روند مشابهی در سرعت معدنی شدن نیتروژن و نیتریفکاسیون مشاهده گردید. الگوی تغییرات عملکرد ذرت و جذب نیتروژن به وسیله این گیاه نیز با افزایش سطح و دفعات افزودن لجن فاضلاب ، افزایش معنی دار نشان داد. رگرسیون ساده خطی نشان داد که بین کربن آلی خاک و سرعت نیتریفکاسیون ارتباط معنی داری وجود دارد (0/001> P و 0/825=r) . همچنین بین جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و سرعت نیتریفکاسیون نیز همبستگی معنی داری (0/001>P و 0/856=r) مشاهده گردید. به طور کلی چنین به نظر می رسد که با توجه به ارتباط قوی بین جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و سرعت نیتریفیکاسیون می توان از سرعت نیتریفیکاسیون به عنوان یک شاخص آزمون خاک برای سنجش کمی مقادیر قابل جذب نیتروژن به وسیله ذرت استفاده نمود.

لجن فاضلاب ، نیتریفیکاسیون ، معدنی شدن نیتروژن