سلمان احمدی اسب چین - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ایلام
ناصر جعفری - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه مازندران، بابلسر
احمدعلی پوربابایی - استادیار گروه بیوتکنولوژی و علوم خاک، پردیس کشاورزی کرج، دانشگاه تهران، کرج

در این مقاله باکتری باسیلوس Bacillus sp. Strain MGL-75 از کارخانه آب فلز کاری تهران جدا شد و به عنوان جاذب بیولوژیک برای جذب زیستی فلز نیکل در راکتور بچ مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش های اولیه، سینتیک و ایزوترم جذب نیکل در اسیدیته حدود 6/5 انجام شد. ایزوترم جذب به وسیله معادله لانگمیر و فروندلیچ صورت گرفت. زمان تعادل در حدود ٥ دقیقه بود که بیشینه میزان جذب فلز نیکل به وسیله باکتری مذکور 0/52 میلی مول بر گرم وزن خشک سلول است. نقطه دارای بار صفر پروتون ( PZNPC) در pH برابر 5/7 به دست آمد. با استفاده از روش برون زایی گروههای pka داخلی مقادیر pka1=4.4 و pka2= 6.9 و pka2=11.2 حاصل گردید . مکانیسم جذب از نوع تبادل یونی بود. میزان ٨٠ درصد جذب، غیر وابسته به متابولیسم و حدود ٢٠ درصد وابسته به متابولیسم است. اثر اتوکلاو، ٢و ٤- دی نیترو- فنل، سدیم آزید بر روی جذب، مورد مطالعه قرار گرفت. اثر عوامل رهاساز مانند اسیداستیک و اسیدکلریدریک بر رهاسازی یون نیکل بررسی شد. سپس اثر اسیدیته بر روی جذب فلز نیکل مورد بررسی قرار گرفت. این نتایج نشان می دهد، باسیلوس مورد مطالعه کاندیدای مناسبی برای حذف فلز نیکل از محلولهای آلوده در راکتور است.

نیکل، جذب زیستی، باسیلوس، پساب، جداسازی بیولوژیک