سارا عالم - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل
وحید وزیری - استادیار گروه آموزشی مهندسی معماری دانشگاه محقق اردبیلی
علی رضایی شریف - استادیار گروه آموزشی مهندسی معماری دانشگاه محقق اردبیلی

فضاهای آئینی مذهبی با توجه به تأمین نیازهای معنوی انسانها برای رسیدن به کمال، از اهمیت خاصی برخوردارند و لازم است در طراحی این فضاها دقت ویژه ای صورت گیرد. این فضاها به بعد معنوی انسانها پاسخگو هستند و بعد از اسلام نیز به کالبد و نوع فضاسازی آن مطابق با نوع فعالیت آنها توجه خاصی شده است. این مقاله مؤلفه های مؤثری از جمله باور، تعاملات اجتماعی، دلبستگی و تعهد به مکان را در پیوند اجتماعی افراد با فضاهای آئینی دخیل می داند و در جهت پاسخگویی به این سوال است که ما به ازای معماری برای این مؤلفه ها چیست و طراحی معماری در این فضاها چگونه می تواند به این مؤلفه ها پاسخ دهد. چارجوب نظری این تحقیق، نظریه پیوند اجتماعی با چهار مؤلفه ذکر شده است، و در صدد این است که با ابزار معماری باور، مشارکت، دلبستگی و تعهد به مکان را در فضاهای آئینی افزایش دهد و به واسطه آن پیوند اجتماعی نیز افزایش یابد. در این مقاله ابتدا به انواع فضاهای آئینی و کارکردهای آن اشاره می شود، سپس مؤلفه های مؤثر بر پیوند اجتماعی آن ذکر شده و ابعاد م عماری مؤثر در دو بعد کالبدی و فعالیتی ارائه می گردد.

پیوند اجتماعی، فضاهای آئینی، باور، تعاملات اجتماعی، دلبستگی و تعهد