سیدعلی حسینی - استادیار دانشگاه پیام نور، جغرافیا و برنامه ریزی شهری رشت
حوریانا رستم تاش - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ساری

بشر از آغاز شهرنشینی بر اساس فطرت و به پیروی از آنجه در طبیعت می دید تمایل به ایجاد نظم را هدف قرار داد. طراحی شهری نیز در جهارجوب همان نیاز کلی به نظم و در پاس به نیازهای خاصی از جامعه به وجود آمد. شهرها و یا به عبارت صحیح تر مجتمع های زیستی به منظور تأمین مقاصد معینی برای ساکنین ایجاد شدند. در طارحی و برنامه ریزی، روش های کمی و تجزیه و تحلیل جای خلاقیت هنری را می گیرد و به علت ماهیت مسائل، یک نوع طراحی شهری جدید به نام طراحی عالمانه در مقابل طراحی هنرمندانه ظاهر می شود. این مطالعه طریقه سنجش ابعاد طراحی شهری را در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی شرح می دهد. رابطه میان محیط ساخت و ساز و طراحی شهری را در غالب پرسش نامه هایی مبتنی بر ابعاد طراحی شهری در چهار فضای ورودی، گره، مسیر، و کوچه بن بست و در مقیاس محله در الگوی شهری قائمشهر که تعداد آنها 36 محله بوده و از حیث کاربری کاملاً متفاوت می باشند مورد بررسی قرار می گیرد. نمونه ها به صورت تصافی سیستماتیک بوده، محتویات داخل پرسشنامه ها کدبندی شده و از حالت توصیفی به داده های عددی تبدیل و وارد محیط نرم افزار EXCEL شد که پس از دسته بندی و تحلیل های مقدماتی آنا را به محیط سامان اطلاعات جغرافیایی (GIS) منتقل گردید تا براساس ابعاد ذکر شده و امتیازدهی های نهایی انجام گیرد. برای پهنه بندی شاخص های کیفی کمی شده از درصد وزنی پاسخ ها و امتیازات استفاده شده و از پهنه بندی کمی شاخص ها می توان ابعاد شاخص ها را در نقاط گپ پیش بینی نمود و با ترکیب کمی شاخصها ضمن توجه به ماهیت تصویر ذهنی شهروندان برای رسیدن به یک نقشه کلاسه بندی شده کیفیت محیط شهری اقدام نمود.

طراحی شهری، سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS، کیفیت شهری، شهر قائمشهر