مهدیه خراشادی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مرتضی اسماعیل نژاد - استادیار، دانشگاه بیرجند، گروه جغرافیا

دستیابی به یک آسایش پایدار و عاری از آلودگی محیط زیست، با استفاده از عوامل و عناصر اقلیمی، برای رسیدن به محدوده آسایش اقلیمی است. ارزیابی شرایط زیست- اقلیمی امروزه به عنوان ابزاری کارآمد در دست برنامه ریزان منطقهای به حساب می آید تا با شناسایی نقاط بحرانی ضمن هدایت فعالیت های توسعهای به مناطق کم خطر، ارزش افزوده سرمایه گذاریها را در مناسبترین حالت ممکن در حوزه شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری و جهانگردی تضمین سازند. نتایج بدست آمده از این پژوهشها می تواند راهنمای مناسبی در بهره برداری از شرایط محیطی باشد. بنابراین در این مقاله سعی شد شرایط زست- اقلیمی شهر بیرجند بر اساس شاخصهای ترجونگ- ترموهیگرومتریک و بیکر با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه هواشناسی شهر بیرجند طی سالهای (1951-2010) مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصل از این مقاله نشان داد که ماه های آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند مبین شرایطی است که انسان در فضای آزاد احساس سرما می کند و تحریک ملایم زیست اقلیمی ناشی از هوای سرد وجود دارد. ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور، شرایط محیط منقه به صورتی است که در این ماهها، عدم آسایش حاصل از گرمای طاقت فرسا حاکم است. ماههای فروردین، اردیبهشت، مهر، انسان احساس آسایش و راحتی حرارتی می کند و شرایط ملایم و مطبوعی حکمفرماست. در این مدل ها و شاخص ها، رهنمودها و ارزیابی های لازم از نظر آسایش یا عدم آسایش انسان در مواقع مختلف سال، مناسب با ویژگی ها و خصوصیات اقلیمی شهر بیرجند ارائه می شود، که می تواند بسیاری از برنامه ریزی های عمرانی این شهر که مراحل رشد و شکوفایی خودرا به سرعت طی می کند تحت تأثیر قرار دهد.

آسایش زیست، اقلیمی- بیرجند- شاخص ترموهیگرومتریک- شاخص ترجونگ - شاخص بیکر