علی اصلان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
جهانفر دانشیان - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
محمدرضا اردکانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
پریسا جنوبی - دانشگاه تربیت معلم تهران

جهت بررسی تاثیر تاخیر کاشت بر عمل ک رد دانه و خصوصیات زراعی سویا ، در چهار تاریخ کاشت ١٦ و ٣٠ خرداد ، ١٣ و ٢٧ تیر ماه ، ١٥ رقم سویا در قالب چهار طرح بلوک های کامل تصادفی ارزیابی شدند. نتایج بدست آمده پس از تجزیه مر کب داده ها نشان داد که عملکرد و اجزا عمل کرد دانه تحت تاثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفتند و اکثر صفات مرتبط با عمل کرد دانه نیز تحت تاثیر اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت قرار داشتند . تأخیر در کاشت سبب کاهش تعداد غلاف در ساقه اصلی ، تعداد غلاف در شاخه فرعی ، تعداد غلاف در گیاه ، تعداد دانه در ساقه اصلی ، تعداد دانه در شاخه فرعی، تعداد دانه در گیاه ، وزن صد دانه ، عملکرد دانه ، شاخص برداشت شد . مقایسه میانگینها با آزمون دانکن در سطح 0/05 نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول با میانگین ٢٦٢٣ کیلودر هکتار بدست آمد و تاخیر کاشت موجب کاهش عمل کرد دانه گردید ودر تار یخ کاشت چهارم با بیش از٥٠ درصد کاهش به ١٢٠٠ کیلوگرم در هکتار رسید . کاهش عملکرد دانه ناشی از کاهش شاخص برداشت ، وزن صد دانه و تعداد غلاف ودانه در گیاه بود . رقم M4 با میانگین ٢٣١٠ کیلوگرم درهکتار و رقم Elf با میانگین ١٤٠١ کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند . اثر متقابل تاریخ کاشت در بیشتر صفات مورد بررسی معنی دار بود . رقم Williams در تاریخ کاشت اول با میانگین ٣٠٩٠ و رقم Elf در تاریخ کاشت چهارم با میانگین 882 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند . همبستگی منفی بین میزان روغن و پر وتئین دانه وجود داشت. با تاخیر در کاشت از درصد روغن کاسته و به میزان پروتئین افزوده شد.

عملکرد دانه ، اجزا عملکرد، شاخص برداشت ، میزان روغن ، پروتئین دانه