سام صفری - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
حمیدرضا باقری - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
لطفعلی لطفی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
مجید شاه محمدی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری

با هدف ارزیابی اثرات تر اکم و فاصله ردیف کاشت بر عملکرد و اجزا عملکرد دو رقم پنبه در اصفهان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد . تیمار اصلی فواصل بین ردیف 50، 60، 80 و 100 سانتی متر بود و تیمار فرعی از تلفیق دو فاصله بین بوته ٢٠ و ٣٠ سانتی متر با دو رقم ورامین و پاک حاصل شد . همزمان با انجام مراقبت ها ی زراعی لازم در طی فصل رشد ، تعداد روز از کاشت تا مراحل مختلف نمو در هر کرت فرعی ثبت شده و در پا یان فصل نیز نسبت به اندازه گیری ارتفاع بوته و عملکرد و اجزای آن اقدام شد . نتایج آزمایش نشان داد که کاهش فاصله بین ردیف سبب تسریع در شروع گلدهی و تداوم آن گردیده ولی بر مراحل غوزه دهی تاثیر نداشت . ارتفاع بوته ، تعداد شاخه زایشی و تعداد غوزه در بوته همگی تحت تاثیر کاهش فاصله بین ردیف واقع شده و کاهش یافتند ، ولی افزایش تر اکم، کاهش اجزا عملکرد در بوته را جبران نموده و نهایتًا منجر به افزایش عملکرد در واحد سطح گردید . چنین روندی درخصوص کاهش فاصله بین بوته ها نیز مشاهده شد. در بین دو رقم مورد مطالعه ، رقم پا ک با داشتن ارتفاع ، تعداد شاخه زایشی و تعدادغوزه بیشتر در هر بوته عملکرد بالاتری نسبت به رقم ورامین داشت . گرچه با افزایش تر اکم اجزا عملکرد در بوته ک اهش یافت ، ولی این کاهش در حدی بود که افزایش تر اکم آن را به خوبی جبران نمود . به عبارت دیگر بیشترین عملکرد در بالاترین تراکم به دست آمد . بنابر نتایج حاصله در شرایط مشابه ، استفاده از رقم پا ک با تراکم ١٠ بوته در متر مربع (فواصل ردیف و بوته ٥٠ و ٢٠ سانتی متر) مطلوب تر از سایر تیمارها به نظر می رسد.

پنبه، تراکم، فاصله کاشت، عملکرد