فواد فاتحی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
محمدرضا قنادها - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
عباسعلی زالی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
عبدالهادی حسین زاده - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

افزایش عملکرد دانه مهم ترین هدف به نژادگران در برنامه های اصلاحی می باشد اما از انجا که عملکرد صفت پیچیده ای است که اجزای کمی بسیاری را در بر می گیرد و دارای وراثت پذیری پایینی می باشد معمولا بطور مستقیم مورد توجه قرار نگرفته و د ر عوض صفات مرتبط با آن که از نظر ژنتیکی دارای پیچیدگی بسیار کمتریهستند مورد استفاده قرار می گیرند. به منظور مطالعه ژنتیکی تعدادی از صفات کمی در گندم نان رقم فلات و لاین ۳۰ با یکدیگر تلاقی و نتاج BC2 ،BC1 ،F2 ،F1 همراه با والدین در طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردید . تجزیه میانگین نسل ها با استفاده از آزمون مقیاس مشترک که همزمان تمام نسل ها را مورد آزمون قرار می دهد انجام شد . در بیشتر حالات یک مدل اپیستازی دو ژنی برای توصیف تنوع در میانگین نسل ها مناسب بود. نتایج این آزمون نشان داد که تمام آثار ژنها شامل میانگین ، افزایشی، غالبیت و اپیستازی شامل افزایشی × افزایشی ، افزایشی × غالبیت و غالبیت × غالبیت روی نحوه توارث صفات مورد بررسی موثر می باشد. برای صفات تعداد محور و تعداد دانه در سنبله اثر افزایشی‐ غالبیت و برای دیگر صفات انواع اپیستازی مخصوصا آثار افزایشی × افزایشی و غالبیت × غالبیت مهم ترین عامل کنترل شناخته شد.

تجزیه میانگین نسل ها، گندم نان، صفات کمی، مطالعه ژنتیکی ، آثار ژن