اسماعیل قلی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی,
احمد توبه - هیا ت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
عبداله حسن زاده قورت تپه - هیا ت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
علی اصغری - هیا ت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

به منظور تعیین تراکم مطلوب بوته آفتابگردان هیبرید آذرگل آزمایشی در سال ١٣٨٤ در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی ارومیه واقع در استان آذربایجان غربی انجام شد . این آزمایش به صورت طرح کرتهای یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در ٤ تکرار مورد بر رسی قرار گرفت . عامل اصلی شامل ٣ فاصله ردیف (45، 60 و 75 سانتی متر) و عامل فرعی شامل ٤ فاصله گیاه روی خط 15، 20، 25 و 30 سانتی متر بود . نتایج حاصل از داده های مورد بررسی نشان داد که فاصله خطوط کاشت بر عملکرد دانه ، ارتفاع گیاه، قطر ساقه و تعداد روز تا ٥٠ % گلدهی از لحاظ آمار ی در سطح احتمال ١% و بر صفات قطر طبق ، وزن هزار دانه ، تعداد دانه در هر طبق ، درصد دانه های پر و درصد دانه های پوک در هر طبق و تعداد حلقه در هر طبق در سطح احتمال ٥% تاثیر معنی داری داشت. تعداد دانه در هر طبق ، وزن هزار دانه، قطر طبق ، درصد دانه های پر و درصد د انه های پوک و تعداد حلقه در هر طبق در اثرات ساده فواصل بوته روی خطوط کاشت در سطح ١% تفاوت معنی دار داشتند و عملکرد تحت تاثیر فواصل بوته قرار نگرفت ولی عملکرد دانه ، در اثرات متقابل اختلاف معنی داری داشتند سایر صفات اندازه گیری شده در اثرات متقابل تیمارها تفا وت معنی دار نشان ندادند . صفات درصد روغن ، عملکرد روغن ، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین نیز در تیمار های آزمایشی مورد مقایسه آماری قرار گرفتند نتایج نشان داد که تفاوت درصد روغن و عملکرد روغن در فواصل خطوط کاشت در سطح احتمال ١% معنی دار بود و صفات درصد پروتئین و عملکرد پروتئین در اثرات فرعی و اثرات متقابل تیمارها اثرات معنی داری نشان ندادند . بر اساس نتایج بدست آمده مناسب ترین تراکم گیاه برای آفتابگردان رقم آذرگل با عملکرد دانه حدود ٣٦٦٩ کیلوگرم در هکتار با ترکیب تراکم 25*75 سانتی متر می باشد.

آفتابگردان، تراکم بوته، صفات کیفی، عملکرد و اجزا عملکرد