جهانفر دانشیان - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
علی اصلان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمدرضا اردکانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
پریسا جنوبی - دانشگاه تربیت معلم تهران

برای شناسایی پاسخ ارقام و لاین های سویا نسبت به فتوپریود، دما و اثر همزمان آن ها، آزمایشی در شرایط طبیعی اجرا شد . تیمار فتوپریود و دما از طریق تغییر زمان کاشت اعمال گردید . به این لحاظ ٥ تاریخ کاشت از دوم خرداد ماه به فاصله ١٤ روز درنظر گرفته شدند و در هر تاریخ کاشت ١٥ رقم و لاین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند . پس از ارزیابی میزان طول روز، درجه روز رشد و فتوترمال در طول دوره رشد، اثر هر یک از متغیر های مذکور با صفات زمان شروع گلدهی و طول دوره نمو زایشی با استفادهاز روش رگرسیون چند گانه برازش گردیدند . نتایج بد ست آمده نشان داد که در بیشتر ارقام و لاین های مورد بررسی متغیرهای درجه روز رشد، فتوپریود و فتوترمال اثر قابل توجهی بر زمان وقوع گلدهی داشتند. اما در ارقام Union و Clark تنها متغیرهای درجه روز رشد و فتوپریود وارد مدل گردیدند و واحد فتوترمال مؤثر واقع نشد . بنابراینبرای زمان وقوع گلدهی در این ارقام دریافت فتوپریود و درجه روز رشد بطور جداگانه الزامی است . اثر فتوپریود در کلیه تیمار های مورد بررسی بر طول دوره زایشی مؤثر بود و افزایش دوره فتوپریود سبب تأخیر در زمان رسیدن کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی گردید . در ارقام و لاین های مورد بررسی تنها در رقم ELF دوره زایشی تحت تاثیر درجه روز رشد قرار گرفت . بنابراین بنظر می رسد درجه روز رشد تاثیر قابل توجهی در رسیدن این رقم داشته است به طوری که در مراحل روز تا گلدهی و طول دوره زایشی اثر متغیر مذ کور معنی دار بود. سایر ارقاممورد بررسی از حساسیت زیادی نسبت به تغییرات طول روز برخوردار بودند.

فتوپریود, درجه روز رشد, فتوترمال, گلدهی, دوره نمو زایشی