سیروس محفوظی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
قاسم حسینی سالکده - پژوهشکده بیوتکنو لوژی کشاورزی
محسن مردی - پژوهشکده بیوتکنو لوژی کشاورزی.
قاسم کریم زاده - دانشگاه تربیت مدرس

نتایج تحقیقات نشان داده است که تحمل به انجماد به مکانیز م های سازگاری دخیل در هم شامل ژ ن های تنظیم کننده، ساختمانی و فنولوژیکی (نموی) بستگی دارد . درک این نکته که چگونه این نوع مکا نیزم های تحمل به انجماد در ارقام متحمل عمل می کنند در طراحی برنامه های اصلاحی و سیستم های تولید برای مناطق سرد بسیار سودمند خواهد بود . در این مقاله بر نقش مکانیزم نموی کنترل تحمل به تنش انجماد که بوسیله صفاتی نظیر بهاره سازی، حساسیت به روز کوتاهی و تعداد. برگ نهایی کنترل می شوند، اشاره می شود. در این راستا نتایج تجقیقات ژنتیکی، مولکولی، فیزیولوژیکی، فنولوژیکی و مورفووژیکی مربوط به برخی ارقام متداول گندم و جو زمستانه و بهاره که از سال 1381 تا 1386 در هردو شرایط کنتر ل شده و مزرعه بررسی شده اند در رابطه با اثرات تنش انجماد شدید زمستان سال 1386 مورد تفسیر قرار می گیرند . همچنیبن روند بیان پروتئی ن های القا شده بر اثر دمای پایین با استفاده از روش الکتروفورز SDS-PAGE و نیز شناسایی حدود 70 پروتئین دخیل درفرایند عادت دهی به دمای پایین با استفاده از روش الکتروفورز دو بعدی و از جمله 7 پروبئین القا شده براثر سرما (cold regulated protein) و نیزپروتئی نهای دخیل در فتوسنتر ، سنتز و ساختار فضایی پروتئین ، تحمل تنش اکسیداتیو، شکل سلولی و انتقال پیام در ارتباط با فنولوژی گیاه مورد بحث قرار می گیرند . ارتباط انتقال مرجلهرویشی به زایشی با بیان تحمل به انجماد و نیز انباشت پروتئین ها و نیزمتابولیت های محافظت کننده گیاه (قندها ، انزیم های آنتی اکسیدات ، پروتئین های محلول و پرولین ) در برابر تنش انجماد در ارقام گندم بهاره ، زمستانه ، لاین های ایزوژن حاوی ژن های مختلف بهاره سازی و نیز در لا ین هاید ابلد هاپلویید نشان داه می شود . . بررسی تغیییرات صفات مورفولوژیک مرتبط با تحمل به انجماد در دو منطقه سرد و سرد معتدل و نیز مطالعه کنترل ژنتیکی، نحوه عمل ژ نها، وراثت پذیری و نیر شناسایی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با تحمل به سرما در ارتباط با تغییر ات نموی با جزئیات بیشتری ذکر می شوند . مدل پیشنهادی فولر که طول بهاره سازی و نیز میزان LT ژنوتیپ را برای بر آورد مرگ زمستانه در شرایط مزرعه مد نظر قرار می دهد در رابطه با ارقام تجاری ایرانی مورد تفسیر قرار می گیرد . در پایان پیشنهادات . لازم در خصوص استراتژی اصلاحی برای ایجاد ارقام گندم و جو متحمل به تنش های شدید و متوسط انجماد به ویژه برای مناطق سرد کشور که دارای زمستا ن های طولانی ولی ملایم می باشند، ارائه می شود.

بهاره سازی، بیان مقاومت به سرما، گندم، کنترل نموی و صفات نموی