عباس بیابانی - عضو هیات علمی مجتمع دانشگاهی گنبد - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در این آزمایش در مرحله اول باکتری های تولیدکننده پکتیناز (باکتری هایی پکتینولیتیک) که توانایی تولید شبه گره در ریشه های گندم را داشتند و باکتری های تثبیت کننده نیتروژن از نمونه خاک های انتخابی جداسازی شدند. سپس از بین آنهاباکتری های با توانایی بالا از نظر تولید آنزیم پکتیناز و تثبیت نیتروژن انتخاب شدند. برای مطالعه تشکیل گره های غیرحقیقی (Para nodule) و تثبیت نیتروژن از روش تیمار گیاهچه های گندم با 4-D و 2 به عنوان عامل غیر زیستی تولیدکننده گره (Abiologic agent=Aa) و یا مایه زنی گیاهچه ها با باکتری پکتینولیتیک (Bacillus polymyxa Strain 43) به عنوان عامل زیستی (Biological agent=Ba) و هچنین مایه زنی آنها با باکتری های دی ازوتروف انتخابی، استفاده شد. آزمایش شامل 9 تیمار بود : 1) بدون مایه زنی (شاهد ) 2) مایه زنی با Aa و 3) مایه زنی با Ba و 4) مایه زنی با (Arthrobacter sp + Xanthomonas. sp) و 5) مایه زنی با Bacillus polymyxa Strain 42 و 6) تیمار Aa+4 و 7) تیمار Aa+5 و 8) تیمار Ba+4 و 9) تیمار Ba+5 تشکیل گره هایی با قطر تقریبی 0/5 تا 1 میلی متر روی ریشه ها در روزهای چهارم و پنجم دوره رشد گیاه قابل مشاهده بود. از نظر تعداد گره های تشکیل شده و همچنین میزان تثبیت نیتروژن در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت های معنی داری مشاهده شد. بیشترین میزان تثبیت نیتروژن در گیاهچه های 14 روزه با تیماری با مخلوط طبیعی Arthrobacter sp + Xanthomonas. sp به دست آمد. مطالعات میکروسکوپی نشان داد که باکتری ها داخل گره ها از فعالیت و قدرت تقسیم بالایی برخوردار بودند.

گره های غیرحقیقی، گندم، عوامل تولیدکننده گره، باکتری های پکتینولیتیک و تثبیت نیتروژن