معصومه تاجیک - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران
ایرج اله دادی - پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران
جهانفر دانشیان - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
حمید ایران نژاد - پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران

به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک بر قدرت رویش بذور حاصل از تنش کم آبی سویا و ویژگی های مرتبط، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان - دانشگاه تهران اجرا گردید . تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک (تلقیح بذور با Bradyrhizobium japonicum، تلقیح توأم با B. japonicum، و Pseudomonas fluorescens و تلقیح تو أم با B. japonicum و Glomus mosseae) ، رقم (Clark×Hobbit و Zalta Zalha) و تنش کم آبی [آبیاری پس از 50 (آبیاری مطلوب)، 100 (تنش متوسط) و 150 (تنش شدید ) میلی مترتبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در مزرعه گیاه مادری] بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی تأثیر منفی بر کیفیت بذر داشت و موجب کاهش قابلیت ظهور گیاهچه، متوسط ظهور گیاهچه روزانه و وزن خشک ساقه و ریشه شد . در مقایسه ارقام، رقم زالتازالها با وزن خشک ساقه بیشتر، رقم برتر بود . کاربرد کودبیولوژیک بر قطر ساقه و وزن خشک ساقه و ریشه مؤثر بود و تلقیح توأم بذور با براد یریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش صفات مذکور شد . همچنین کاربرد کود بیولوژیک در سطوح مختلف تنش کم آبی بر وزن خشک ساقه ارقام مؤثر بود و تلقیح توأم بذور ارقام با برادی ریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش وزن خشک ساقه شد.

کیفیت بذر، قابلیت ظهور گیاهچه، گلوموس موسه، تنش کم آبی و وزن خشک ساقه