قدیر محمدی - کارشناس ارشد زراعت
سعید جلالی هنرمند - عضو هیات علمی دانشگاه رازی
صحبت بهرامی نژاد - عضو هیات علمی دانشگاه رازی
حسین ونایی - کارشناس سازمان جهاد کشاورزی همدان

به منظور بررسی اثر گیاهان پوششی گراس و لگوم در کشت خالص و مخلوط بر ذخیره نیتروژن خاک و میزان ماده خشک گیاه زراعی بعدی، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرده شده در 4 تکرار در منطقه کنگاور کرمانشاه طی دو سال زراعی 1384 و 1385 اجرا شد. این آزمایش در قالب طرح اسپلیت اسپلیت پلات با سه عامل، تاریخ کاشت، نوع گیاه پوششی و زمان نمونه برداری اجرا شد. تاریخ های کاشت شامل دو تاریخ کاشت اواخر مهر و اواخر آبان، نوع گیاه پوششی شامل گندم، چاودار، ری گراس و شبدر قرمز به صورت تک کشتی و کشت مخلوط گندم – شبدر قرمز، چاودار - شبدر قرمز، ری گراس – شبدر قرمز و گندم – ماشک گل خوشه ای و زمان نمونه برداری شامل 4 زمان 10 اسفند، 20 اسفند، 30 اسفند و 10 فروردین بودند . تاریخ کاشت در کرت اصلی، گیاه پوششی در کرت فرعی و زمان نمونه برداری به عنوان کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شد . نتایج نشان داد که گیاهان پوششی کاشته شده در اواخر مهر نسبت به اواخر آبان سطح سبز و نیتروژن بیشتری را تولیدکردند، ماده خشک به دست آمده از گیاهان پوششی کاشته شده در اواخر آبان بین 15 تا 75 درصد کاهش نشان داد . نیتروژن ذخیره خاک به وسیله گیاهان پوششی کاشته شده در اواخر مهر بین 3 تا 74 و نیتروژن ذخیره شده به وسیله گیاهان پوششی کاشته شده در اواخر آبان بین 3 تا 47 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان داد . کاهش نسبت C/N در تیمار گندم – ماشک گل خوشه ای در مقایسه با کشت خالص گندم در آخرین نمونه برداری نشان دهنده پتانسیل بالاتر ماشک گل خوشه ای در افزایش مقدار نیتروژن خاک در مخلوط است . مقدار نیتروژن ذخیره شده حاصل از شبدر قرمز در مخلوط گراس – شبدرقرمز در کمترین مقدار بود. به نظر می رسد که ماشک گل خوشه ای انتخاب بهتری به عنوان گیاه پوششی لگوم برای منطقه باشد.

گیاه پوششی، گراس، لگوم، کشت خالص و کشت مخلوط