احمدرضا نیکزاد - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
عبدالکریم ذاکری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
فرزاد افشاری - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
شهاب سرفرازی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

اصلاح و معرفی ارقام گندم متحمل به تنش های محیطی نظیر خشکی و نیز داشتن مقاومت کافی به بیماری ها اهمیت زیادی در روند افزایش این گیاه دارد. دورگ گندم نان با هگزا پلوئیدهای مصنوعی در سال های اخیر در مؤسسه سیمیت مکزیک منجر به تولید لاین هایی با تحمل بیشتر به شرایط خشکی شده است . در این بررسی تعداد 61 لاین پیشرفته حاصل از آزمایش بین المللی، مشتق شده از دورگ گندم نان با هگزا پلوئیدهای مصنوعی، در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 به همراه سه رقم گندم نان S-78-11، شیرودی (S-79-10) و چمران در قالب یک طرح آماری آلفا لاتیس (8*8) در دو آزمایش جداگانه در شرایط بهینه و نرمال آبیاری و شرایط محدود (کاهش دفعات آبیاری ) در ایستگاه تحقیقات کشا ورزی داراب و نیز از نظر بررسی میزان مقاومت لاین های فوق در مرحله گیاه کامل به بیماری های زنگ زرد و قهو های در خزانه های زنگ ایستگاه زرقان و ممسنی به مدت دو سال ارزیابی شدند همچنین در مطالعه ای دیگر با استفاده از دو پاتوتیپ انتخابی واحد پاتولوژی غلات کرج از زنگ زرد، شامل 134E134A+ و 166E138A+ ، مقاومت گیاهچه ها نیز در شرایط گلخانه کرج مورد بررسی قرار گرفت . نتایج تجزیه واریانس مرکب دوساله نشان دادکه اثرات سال غیر معنی دار ولی اثرات ژنوتیپ معنی دار است. لاین های شماره 22، 24 و 54 علاوه بر داشتن عملکرد بالا و صفات مطلوب بخصوص تحمل خوب به شرایط آبیاری محدود نسبت به سایر لاین ها، دارای مقاومت کافی و قابل قبول به نژادهای کنونی زنگ زرد استان فارس نیز می باشند. لاین های شماره 31 و 40 علی رغم داشتن عملکرد بالا و داشتن خصوصیات مورد نظر به دلیل داشتن واکنش حساس و فقدان م قاومت کافی به زنگ زرد قابل معرفی و شرکت در آزمایش های پیشرفته بعدینمی باشند.

لاین های مصنوعی گندم، آبیاری محدود، عملکرد، خصوصیات زراعی