فرزین پورامیر - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه فردوسی مشهد
احمد نظامی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
حسن پرسا - ارشد پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
صیاد مومنی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه فردوسی مشهد

شناسایی خصوصیات فنولوژیک و عملکردی ژرم پلاسمهای مختلف به دلیل ارا ئه اطلاعات لازم در مورد تنوع قابل دسترس و در نتیجه فراهم آوردن امکان انتخاب برای یک یا چند صفت خاص ، حا یز اهمیت می باشد. بانک بذر حبوبات پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد با دارا بودن چند صد نمونه نخود تیپ کابلی، زمینه مناسبی را جهت این گونه بررسی ها فراهم آورده اس ت. لذا در این تحقیق، 73 نمونه از ژنوتیپهای نخود تیپ کابلی از بانک بذر مذکور انتخاب شد و با توجه به محدودیت بذر، در کرتهایی بدون تکرار شامل یک تا چهار خط کاشت به طول حداکثر 2/5 متر و فاصله ردیف 50 سانتی متر در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در اردیبهشت ماه سال 1386 کشت شدند. صفات مختلف اندازه گیری شده در مورد هر یک از نمونه های کشت شده بر اساس دسکریپتور نخود عبارت بودند از: طول دوره سبز شدن تا گلدهی و گلدهی تا غلافدهی، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه. تفاوت بیشترین و کمترین تعداد روز از سبز شدن تا گلدهی در میان نمونههای مورد بررسی، 14 روز بود به طوری که میزان آن در 13/7 درصد از ژنوتیپ ها که کمترین تعداد روز از سبز شدن تا گلدهی را داشتند، کمتر از 32 روز بود . عملکرد دانه در 33 درصد از ژنوتیپ ها که بیشترین میزان عملکرد دانه ر ا دارا بودند، بیش از 4000 کیلوگرم در هکتار بود به طوری که نمونه MCC216 با 8850 کیلوگرم در هکتار، بیشترین میزان عملکرد دانه را داشت. با توجه نتایج به دست آمده، تنوع قابل ملاحظهای در میان ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر صفات ارزیابی شده، وجود داشت.

اجزای عملکرد، تیپ کابلی، خصوصیات فنولوژیک، ژرمپلاسم، عملکرد دانه و نخود