بتول مهدوی - دانشجوی دکتری گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس
سید علی محمد مدرس ثانوی - دانشیار گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس
مجید آقاعلیخانی - استادیار گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس

به منظور بررسی اثر دماهای مختلف منطقه ریشه بر گرهزایی و تثبیت نیتروژن اکوتیپهای گیاه خلر تلقیح شده با دو استرین زنجان و تهران، آزمایشی در شرایط کنترل شده در دمای ثابت هوا 25 درجه سانتیگراد انجام شد. در این آزمایش سه اکوتیپ خلر شامل اکوتیپهای اردبیل، زنجان و شهر کرد در چهار دمای منطقه ریشه شامل 5، 10، 15 و 25 درجه ساتیگراد و با دو استرین به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که اکوتیپ های خلر از نظر گره و تثبیت نیتروژن اختلاف معنی داری داشتند. اکوتیپ اردبیل بیشترین غلظت نیتروژن ساقه و تثبیت نیتروژن را در بین اکوتبپهای دیگر داشت . حداکثر و حداقل تعداد گره و وزن خشک گره وغلظت نیتروژن بترتیب در دمای 25 و 5 درجه سانتیگراد مشاهده شد . گیاهان تلقیح شده با استرین زنجان و تهران بترتیب در دماهای 15 و 25 درجه سانتیگراد بیشترین تعداد گره و وزن خشک گره ، غلظت نیتروژن و تثبیت نیتروژن گیاه را تولید نمودند . بدین ترتیب مشخص می شود که استرین زنجان بیشتر با مناطق سردسیر سازگار بوده و چنانچه اکوتیپهای خلر در مناطق سرد کاشته شوند بهتر است از استرینزنجان برای تلقیح آنها استفاده گردد و برعکس چنانچه اکوتیپهای مورد آزمایش در مناطق معتدل کاشته شوند بهترین استرین جهت تلقیح آنها استرین تهران می باشد.

گره زایی، تثبیت نیتروژن، دمای منطقه ریشه، خلر و استرین