محمد ترکمان - کارشناس ارشد زراعت، عضو هیات علمی سازمان آموزش و پرورش همدان
داریوش مظاهری - استاد دانشگاه تهران، کرج
مجتبی ترکمان - کارشناس ارشد اصلاح نباتات، مرکز تحقیقات هواشناسی کشاورزی همدان
ناصر مجنون حسینی - دانشیار دانشگاه تهران، کرج

به منظور بر رسی اثر سطوح مختلف تراکم بوته و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم کلزا آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مرحله اجرا در آمد . فاکتور A شامل چهار تیمار کودی صفر ، 100، 200 و 300 کیلوگرم اوره در هکتار و فاکتور B شامل سه سطح تراکم بوته ( 60، 90 و 120 بوته در متر مربع) و دو رقم کلزا SLM 046 و Opera بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها و مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش کاربرد نیتروژن طول دوره گلدهی افزایش یافت و وزن هزار دانه و تعداد د انه در غلاف نیز افزایش یافت نشان دادند که این امر درنهایت باعث افزایش عملکرد دانه در ارقام کلزا گردید . با افزایش سطوح نیتروژن و تراکم بوته عملکرد و اجزای عملکرد افزایش یافت به طوری که بیشترین میانگین از بالاترین سطوح کاربرد نیتروژن و تراکم 90 بوته در مترمر بع به دست آمد. با افزایش کاربرد نیتروژن و تراکم بوته، ارتفاع گیاه و ارتفاع پایین ترین شاخه غلاف دار افزایش یافت به طوری که تیمار 300 کیلوگرم کود اوره و تراکم 90 بوته در متر مربع دارای بیشترین ارتفاع گیاه و ارتفاع پایینترین شاخه غلاف دار از سطح زمین بود.

کلزا، تراکم بوته، نیتروژن، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و مراحل فنولوژی