سارا عالم - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، اردبیل، ایران
وحید وزیری - استادیار دانشکده معماری دانشگاه محقق اردبیلی
علی رضایی شریف - استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

فضاها و مکان های آیینی مذهبی در شهرها اهمیت ویژهای دارند. مکانهای آیینی که مراسم آیینی مذهبی و عبادی درآن انجام میشود چه از لحاظ فرمی و چه از لحاظ عملکردی دارای ویژگیهای خاصی است، که این بناها را از سایربناهای عمومی شاخص و متمایز کرده است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی به بیان ویژگیهایآیین و مناسک آیینی مذهبی پرداخته و با معرفی اهداف آن، شاخصهای موثر بر پایداری اجتماعی اینگونه فضاها رابررسی کرده است. برای پایداری اجتماعی در فضاهای عمومی خصوصا فضاهای آیینی مذهبی مولفههای بسیاری دخیلهستند اما با بررسی مساجد، حسینیهها و تکایا و برخی میادین شهری در مییابیم که فعالیتها نقش بهسزایی درپایداری اجتماعی داشته و باعث ارتقا اعتقادات و باورها، افزایش مشارکت مردمی و از همه مهمتر، افزایش حس تعلقدارد. این تحقیق به مرور اجمالی این شاخصها پرداخته و سعی دارد مولفههای موثری را که در پایداری اجتماعی اینگونهفضاها نقش تعیین کنندهای را دارند شناسایی کند و برخی پیشنهادات را در راستای تحقق این امر ارائه دهد.

آیین، اعتقادات و باورها، پایداری اجتماعی، حس تعلق، مشارکت اجتماعی