جواد عصاروردی - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
عمادالدین احراری - دانشجوی کارشناسیا ردش روانشناسی تربیتی
محمدعلی محمودی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

اسفندیار پهلوان روئین تن شاهنامه، به رغم تلاش بسیار در راه به دست آوردن مقام شاهی، هنوز نتوانسته پدر را راضی کندتا از این مقام کناره گیری کرده و او را به تخت بنشاند. گشتاسب آخرین شرط خود را به بند کشیدن رستم بیان میکند.اسفندیار این خواسته پدر را نیز میپذیرد. او در این داستان سخنان و رفتاری متعارض دارد. این مقاله کوشیده است تاتعارضات اخلاقی را از منظر روانشناسی در رفتار و گفتار اسفندیار در این داستان بررسی نموده با استفاده از مطالبی که دردیگر ابیات شاهنامه یا گفتههای دیگر شخصیت های داستان وجود دارد به تحلیل این تعارضات بپردازد. حاصل این جستجو،اسفندیار را که پهلوانی است مغرور، روئین تن، متعصب در دین اوستا و مطیع مطلق گشتاسب برای بدست آوردن مقام شاهی،شخصیتی میداند که با قرار گرفتن در هر موقعیتی از تمام این ظرفیتها استفاده میکند و هوشیار است تا مبادا در اینراستا از آرمان اصلیاش باز ماند. اما دست تقدیر الهی او را بینصیب گذاشته، تدبیر زال و توصیه سیمرغ او را ناکام مینماید.

تعارضات اخلاقی، اسفندیار، گشتاسب، رستم