محمد ستوده - کارشناس اداره پژوهش و توسعه شرکت پایانه های نفتی ایران
مهدی حسنی - رییس اداره پژوهش و توسعه شرکت پایانه های نفتی ایران

این مقاله با هدف انتخاب ساختگاه مناسب جهت ایجاد مخازن زیرزمینی با پوشش از نظر حفظ محیط زیست در راستای افزایش توان رقابتی و استراتژیک ایران در زمینه صادرات نفت خام در سطح منطقه و جهان ، و ایفای نقش موثر در بازار جهانی نفت خام تهیه شده است.امروزه بیش از 200 مخزن ذخیره سازی فقط برای نفت خام و فرآورده های نفتی در کشورهای اسکاندیناوی (سوئدی و نروژ) مورد بهره برداری قرار گرفته است.البته در خصوص مخازن ذخیره نیز مخازن متعدد دیگری مورد بهره برداری قرار گرفتهاست.کشور ما ، ایران نیز در نظر دارد مقادیر کافی مواد نفتی را ذخیره سازی نماید و از مشکلات فنی و مضایقه های سیاسی مصون بماند.مخازن ذخیره سازی نفت خام و فرآورده های نفتی معمولا بین 16 تا 20 متر پهنا و حدود 30 متر ارتفاع و چند صد متر طول دارند.تعداد زیادی از آن ها بیش از یک میلیون مترمکعب ظرفیت دارند.وسعت مناطق اکتشافی در تمامی ساختگاه ها 60 کیلومتر مربع در نظر گرفته می شود.که نهایتا باید منطقه ای حدود مربع شکل و با وسعت 4 کیلومترمربع انتخاب گردد.این نکته قابل توجهاست که مغارهای ذخیره سازی مواد هیدروکربوری احداثی در توده های سنگی بسته به معیارهای طراحی و شرایط منطقه ای ساختگاه های منتخب، از نوع پوشش دار ساخته می شود. انتخاب مناطقی که بتوان در آن ها یک مغار سنگی دارای پوشش را اجرا نمود ، بایستی بر اساس روند خاصی صورت گیرد. کیفیت توده سنگ باید به حدیباشد که بتوان در آن سازه هایی با قطر 20 تا 40 متر حفر نمود.

مغار سنگی، پوشش گیاهی، محیط زیست، ذخیره سازی زیرزمینی- مواد هیدروشیمیایی