اسماعیل پیرعلی خیرآبادی - عضو هیئت علمی گروه شیلات ومحیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد
سید حجت خداپرست - دکتری محیط زیست و شیلات و مدیر عامل شرکت پیاب نوین
محمد قلی زاده - عضو هیئت علمی پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی انزلی موسسه تحقیقات و علوم شیلاتی کشور
علی دانش - عضو هیئت علمی پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی انزلی موسسه تحقیقات و علوم شیلاتی کشور

توسعه آبزی پروری در دهه های اخیرباتوجه به نقش آن در تولید پروتئین،اشتغال وارز آوری جایگاه مهمی را در اکثر کشورها بدست آورده است..یکی از شاخه های مهم آبزی پروری، پرورش ماهیان قزل آلای رنگین کمان در آب شیرین می باشد . ایران در رده اول تولید این گونه در جهان قراردارد. میزان تولید به ۱۳۱ هزار تن رسید. استان چهارمحال وبختیاری نیز با تولید سالانه 18500 تن قزل آلا 15% ازتولید کشوررا به خود اختصاص داده است.پساب مزارع پرورش ماهیان سردآبی به لحاظ استفاده از منابع پروتیینی بالا و تولید و تبدیل به مواد نیتروژنه تاثیر زیادی را برمنابع آبی رودخانه ها ایجاد می نماید.در این مطالعه اثر ناشی ازپساب مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان دیمه برروی رودخانه زاینده رود و توان خود پالایی رودخانه برکاهش این اثرات مورد ارزیابی قرار گرفت.در سالهای 1386 و 1387 طی ۱۱ ماه نمونه برداریهای لازم صورت گرفت ،نمونه ها به آزمایشگاه پژوهشکده آبهای داخلی انزلی انتقال و نسبت به اندازه گیری عناصر و ترکیبات مورد مطالعه اقدام گردید. بررسی ها نشان داد، ایستگاه شماره دو (خروجی پساب مزرعه) بیشترین میزان ترکیبات ناشی از پساب را دارد. ولی در ایستگاه های شماره سه و چهار به ترتیب این میزان کاهش یافته به طوری که در ایستگاه شماره چهار ترکیبات مذکر به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. با توجه به نتایج بدست آمده رودخانه زاینده رود توان خود پالایی بالایی در کاهش اثرات ناشی از پساب مزرعه پرورش ماهی قزل آلای ۷۰۰ تنی دیمه را دارد.لذا درصورت رعایت حداقل فاصله 2/2 کیلومتر مزارع و با رعایت اصول مدیریتی پرورش،تغذیه و تصفیه پساب می توان نسبت به توسعه پرورش ماهیان سردابی در قالب مجتمع ها اقدام نمود.

رودخانه زاینده رود،خود پالایی، پسآب مزارع پرورش ماهی