زینب واعظی - دانش آموخته کارشناسی ارشد باغبانی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
محمد حسین دانشور - دانشیار گروه باغبانی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مختار حیدری - استادیار کروه باغبانی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مهرانگیز چهرازی - استادیار گروه باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز

آفتابگردان زینتی (Helianthus annuus L) یکی از گل های زینتی خانواده Asteraceae و بومی غرب آمریکا است. این گیاه برای کاشت در حاشیه، گلدان، و نیز به عنوان گل بریدنی به کار می رود. اولین قدم برای دستیابی به پیشرفت در برنامه های بهنژادی افتابگردان زینتی پیشرفت در تکنولوژی کشت درون شیشه ای گونه های این گیاه است . به منظور بررسی اثر هورمون های NAA و BAP بر کالوس زایی ریزنمونه های آفتابگردان زینتی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار (هر تکرار شامل 5 شیشه کشت) انجام شد. به منظور گندزدایی بذرها از الکل 70 درصد و هیوپوکلریت سدیم استفاده گردید. جوانه زنی بذرها در محیط کشت MS بدون هورمون به مدت 10 روز انجام شد. در این آزمایش از دو ریزنمونه کوتیلدون و هیپوکوتیل ، هورمون NAA در سه سطح (0/25، 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر) و هورمون BAP در سه سطح (0، 0/1، و 0/25 میلی گرم در لیتر) استفاده گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کالوس از ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط کشت MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر NAA و 0/1 میلی گرم در لیتر BAP به دست آمد که با وزن کالوس در سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. کمترین وزن کالوس در ریزنمونه کوتیلدون در محیط کشت MS حاوی 0/25 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد که با وزن کالوس حاصل از ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط کشت MS حاوی 0/25 میلی گرم در لیتر NAA تفاوت معنی داری نداشت. کالوس تولیدی حاصل از دو ریزنمونه زرد رنگ بود و از نظر نوع کالوس، کالوس حاصل از ریزنمونه هیپوکوتیل ساختار متراکم داشت.

آفتابگردان زینتی (Helianthus annuus L،، ریزنمونه، کالوس زایی، کوتیلدول، هیپوکوتیل