زینب علی پور - کارشناس ارشد اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
سهراب محمودی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد گلوی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
زهره مهدیانی - کارشناس زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زابل

این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول و سازگار آفتابگردان و تعیین مناسب ترین تراکم برای کشت این گیاه در شرایط محیطی سیستان در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. در این آزمایش چهار رقم آفتابگردان (هایسان 33، آلستر، CMC-R43 و چرنیانکا) و چهار تراکم گیاهی (7، 9.5، 12 و 14.5 بوته در متر مربع) با سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که اثر نوع رقم بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته ، تعداد دانه در طبق و تعداد برگ معنی دار بوده است. همچنین تراکم های مختلف در عملکرد دانه، قطر طبق، ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق، و تعداد برگ تغییر معنی داری ایجاد کرد. طبق نتایج بدست آمده رقم هایسان 33 با عملکرد دانه 6500 کیلوگرم در هکتار به عنوان رقم پرتولید و رقم چرنیانکا با عملکرد دانه 5240 کیلوگرم در هکتار به دلیل عملکرد قابل قبول و ارتفاع مناسب با توجه به شرایط منطقه از جمله باد، طوفان و گرمای آخر فصل برای کشت در این منطقه پیشنهاد شد. همچنین تراکم 14/5 بوته در متر مربع با متوسط عملکرد 6903 کیلوگرم در هکتار به عنوان مناسب ترین تراکم برای کشت آفتابگردان تعیین شد. طبق نتایج ایت آزمایش اثر متقابل رقم و تراکم بر ارتفاع بوته و زون هزاردانه آفتابگردان معنی دار بود به گونه ای که ارقام آلستر، هایسان 33 و CMC-R43 با افزایش تراکم بوته افزایش یافت ولی ارتفاع رقم چرنیانکا تحت تاثیر تراکم بوته قرار نگرفت.

ارتفاع، چرنیانکا، عملکرد، هایسان 33، تعداد برگ