گلرخ کلانتر معتمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته
امین باقی زاده - دانشیار گروه بیوتکنولوژی پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته
محمود ملکی - استادیار گروه بیوتکنولوژی پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته
مسعود ترک زاده ماهانی - استادیار گروه بیوتکنولوژی پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته

حنا با نام علمی Lawsonia inermis دارای خواص دارویی زیادی از جمله ضد تب، ضد درد و ضد قارچ است. اولین قدم برای کارهای به نژادی اطلاع از تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوند بین زنوتیپ های موجود است. در این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی دوازده اکوتیپ مختلف گیاه دارویی حنا در استان کرمان از نشانگر مولکولی ISSR استفاده شد. DNA زنومی اکوتیپ های جمع اوری شده به وسیله روش CTAB استخراج شدند. پس از انجام واکنش PCR با سه آغازگر ISSR، محصولات به دست آمده با استفاده از ژل آگارز 1% مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از انجام الکتروفورز 338 باند شناسایی شد که در محدوده 200 تا 1200 جفت باز قرار داشتند. در مجموع از 338 قطعه DNA تکثیر شده 181 (55/3 درصد) چند شکلی دیده شد. تجزیه خوشه ای و گروه بندی ژنوتیپ ها نیز بر اساس ضریب تشابه جاکارد و با استفاده از روش UPGMA و با استفاده از نرم افزار NTSYS انجام شد. کمترین تشابه ژنتیکی بین دو اکوتیپ شهداد (Sh4) و بم (0/00) (bb) و بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو اکوتیپ جیرفت (j5 و 82/0) (j2) مشاهده گردید. اکوتیپ ها بر اساس جزیه کلاستر در پنج گروه مختلف قرار گرفتند. در ادامه تجزیه به مولفه های اصلی نیز انجام شده. سه مولفه اصلی 50/72% از تغییرات را پوشش داده است. نتیجه این پژوهش نشان داد که نشانگر ISSR برای بررسی تنوع ژنتیکی گیاه حنا نشانگر نسبتا کارایی است.

تنوع زنتیکی، حنا، تجزیه کلاستر، استان کرمانف نشانگر ISSR