محمدحسین رامشت - استاد ژئومورفولوژی دانشگاه اصفهان
محمد راهدان - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه اصفهان
معصومه هاشمی - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه اصفهان

هرساله هزاران تن خاک حاصلخیز از اراضی مختلف کشور مشتمل بر اراضی جنگلی، مرتعی وزراعی در اثر فرسایش خاک از دسترس خارج شده وموجب بروز خسارات قابل ملاحظه ای می شود . امروزه مناطق زیادی در کشور با خطر فرسایش خاک روبرو هستند. بنابراین مطالعه وشناخت فرسایش خاک وتولید رسوب حوضه های آبخیز، جهت حفظمنابع طبیعی، آمایش سرزمین، توسعه پایدار،مدیریت وبهره برداری بهینه از منابع آب وخاک امری ضروری واجتناب ناپذیر است. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش حوضه آبریز لردگان یکی از زیرحوضه های کارون بزرگ با وسعتی در حدود 1477 کیلومتر مربع می باشد که برای برآورد میزان فرسایش آن از مدل SLEMSA استفاده شده است. در این مدل عواملی همچون توپوگرافی، زمین شناسی، اقلیم و پوشش گیاهی برای مربعاتی محاسبه می شوند که به صورت شبکه بر منطقه ی مورد مطالعه استقرار می یابند. لذا بعد از تهیه ی لایه های مورد نیاز، میزان خطر فرسایش برای هر یک از مربعات محاسبه و از طریق مقایسه آنها اولویتهای عملیات آبخیزداری در منطقه تعیین شد. همچنین با ترسیم نقشه فرسایشی منطقه، کانون های مهم فرسایشی آن مشخص و اصلی ترین عامل فرسایشی در این کانون ها در درجه اول، عامل فرسایندگی و قابلیت فرسودگی خاک (k) شناخته شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که این حوضه از فرسایش بالایی برخوردار است و با توجه به وجود سدهای مهم این حوضه می توان از این مسئله به عنوان یک بحران یاد کرد.

فرسایش خاک، مدل SLEMSA، حوضه آبریز لردگان