محمدحسین قلیزاده - استادیار جغرافیای طبیعی، دانشگاه کردستان
عاطفه احمدی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستائی، دانشگاه خوارزمی تهران
سید دانا علی زاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران
حوریه مرادی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستائی، دانشگاه خوارزمی تهران

توسعه فیزیکی شهرها فرایندی پویا و مداوم است که طی آن محدوده های فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن در جهات عمودی و افقی از حیث کمی و کیفی افزایش مییابد و این امر تابعی از شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تکنیکهای تحلیل تصمیم گیری چند معیاره بر آن است تا جهت مناسب گسترش فیزیکی شهر را به دور از مناطق مخاطره آمیز شناسایی کند. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش شهر مشهد می باشد. در این راستا جهت شناسایی مناطق مخاطره آمیز لایه های اطلاعاتی همانند: فاصله از زمین های کشاورزی، لایه شیب، لایه ارتفاع منطقه، فاصله از رودخانه، لایه فاصله از فضاهای سبز و تفریحی،لایه گسل تولید گردیدند. نهایتا به منظور الگوسازی هر کدام از معیارها بر اساس ارزش و اهمیت آنها برای توسعه فیزیکی شهر، در نرم افزار Expert Choice وزن مناسبی به هریک از لایه های اطلاعاتی براساس ماتریس تعیین شده، اختصاص داده شده است. نتایج حاصل ازتلفیق لایه های وزن دهی شده براساس میزان اهمیت هر یک از لایه ها در توسعه شهری، زمینه ای منطقه مورد مطالعه را با تاکید بر عوامل طبیعی پهنه بندی کرد، سپس این زمینها با نقشه کاربری اراضی مقایسه کرده و مشخص شد که مناطق مخاطره آمیز جهت توسعه فیزیکی شهر در حواشی مناطق هفت، هشت و نه شهر مشهد قرار دارند و این مناطق در فاصله نزدیکی از گسل ها، رودخانه ها و در ارتفاع بالا و شیب نامناسب واقع شده اند، لذا برای توسعه فیزیکی شهر در آینده پیشنهاد داده نشدند.

مناطق مخاطره آمیز توسعه شهری، توسعه فیزیکی شهر، روشهای تحلیل تصمیم گیری چند معیاره، شهر مشهد