علی شماعی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران

پراکندگی و آرایش فضایی کاربریها و فعالیتهای شهری در مخاطرات محیطی شهر نقش به سزایی دارد. امروزه رشد بدون برنامه بعضی از نواحی شهری موجب شکل گیری کاربریهای ناسازگار شهری و افزایش هزینه های زندگی شهروندان شده است. این مسأله یکی از مهمترین و پیچیدهترین مسائل در برنامهریزی شهری است. نظر به اهمیت معیارسازگاری در برنامه ریزی کاربری زمین شهری هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل فضایی شاخص های سازگاری کاربریها از جمله فاصله از خط گسل، همجواری با کاربریهای آلوده کننده و مزاحم و چگونگی مکان یابی کاربری های شهری در دامنه های پر شیب است. این شاخصها هر کدام به طور مستقیم و یا غیر مستقیم در پایداری ومخاطرات محیطی شهری تأثیر به سزایی دارد. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی، با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ونرم افزار (excel) میباشد. دادهها و اطلاعات جمع آوری شده، از طریق منابع کتابخانهای و نقشههای رقومی شده منطقه در محیط نرم افزار جی آی اس میباشد. نتایج حاصله مشخص میسازد که مکان گزینی حدود 40 درصد کاربریهای ی که در محدوده 700 متری خط گسل قرار دارد خطر ساز میباشند، بیش از 20 درصد کاربریها در شیب نامناسب ساخته شده اند، همچنین 0/3 درصد از کاربریهای منطقه از لحاظ شاخص آلودگی و مزاحمت وضعیت مطلوبی ندارند، در مجموع این فرآیند موجب مخاطرات محیطی منطقه یک شهرداری تهران شده است.

کاربری زمین شهری، تحلیل فضایی، سازگاری و همجواری کاربریها، مخاطرات محیطی شهر، منطقه یک شهرداری تهران