محسن احدنژاد روشتی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان
رحیم غلامحسینی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان
نرجس بسطامی بندیی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد

بلایای طبیعی همواره به عنوان پدید ه ای طبیعی در طول حیات کره زمین وجود داشته و خواهند داشت. وقوع بلایای طبیعی نظیر: زلزله، سیل، طوفان و... در اغلب موارد تأثیرات مخربی بر سکونت گاه های انسانی باقی گذارده، و تلفات سنگینی بر ساکنان آن وارد کرده اند. ساختمانها و زیر ساخت های این گونه مناطق را نابود ساخته و عوارض اقتصادی و اجتماعی پر دامنه ای بر جوامع بشری و کشورهای جهان تحمیل کرده است. از همین رو مقاله حاضر با هدف تعیین چگونگی مدیریت در قبل، حین و بعد از زلزله و کشف و چگونگی کاهش آسیب پذیری شهری در برابر زلزله صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی- تحلیلی، می باشد. یافته ها نشان می دهد با وجود آنکه یکی ازمهم ترین عوامل موثر در افزایش و یا کاهش میزان خسارات و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز بلایای طبیعی، وجود یا عدم وجود سیستم مدیریت بحران کارا بوده است. اما متأسفانه در کشور ایران استفاده از طرح های ثانویه از جمله بالا بردن استانداردهای ساخت و ساز و تدوین آیین نامه های مربوطه، مقاوم سازی ساختمانها و تأسیسات موجود شهری در برابر زلزله صورت نگرفته است. بنابراین لازم است که در کلیه استان ها و شهرستان ها براساس چرخه مدیریت بحران، برنامه ریزی لازم صورت گرفته و با توجه به فراوانی و احتمال وقوع بلایای طبیعی هر منطقه، سناریوهای مختلفی تهیه و به اجرا گذاشته شده و با انجام تمرینات منظم و برنامه ریزی شده، تجربیات لازم در خصوص چگونگی ادارهبحران، در شرایط غیربحرانی به دست آمده و براساس نتایج حاصله از تمرینات انجام شده، آمادگی لازم برای مواجهه و مقابله اصولی با بحران های احتمالی کسب گردد.

مدیریت بحران، آسیب پذیری شهری، مخاطرات طبیعی، زلزله