زهرا اشرفی فینی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز
شهرام روستایی - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز

یکی از بخشهای اساسی در طرحهای مهار سیلاب و ساماندهی رودخانه ها اطلاعات مربوط به ویژگی های جریان در رودخانه می باشد . آکاهی از حجم جریانهای ورودی به سیستم ، مشخصات و ظرفیت آبگذری رودخانه و محدوده های سیل گیر قبل از انجام هر گونه طراحی و علمیات اصلاحی به منظور ساماندهی رودخانه و کاهش خطرات سیل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رودخانه ها زهکش اصلی روانابهای حوضه های آبخیز می باشند که امکان مسدود شدن کانالهای تخلیه آبهای سطحی در اثر دبی های زیاد (سیلابها) رودخانه ها وجود دارد واین امر موجب ناکارآمدی سیستم جمع آوری آبهای سطحی خواهد شد. بدین منظور با استفاده الحاقیه (HEC – GEO RAS(GIS و نقشه های پلان رودخانه ، ژئومتری بستر و اراضی حاشیه رودخانه دلیچای شبیه سازی شد. سپس با بکارگیری اطلاعات ژئومتری بستر و اراضی حاشیه رودخانه و با انجام محاسات هیدرولیکی و تعیین پروفیل سطح آب در رودخانه ها و محدوده های سیل گیر شبیه سازی شد و با استفاده از مشخصات جریان دبی با دوره بازگشت های مختلف برآورد گشت. در نهایت مکانهایی که امکان مسدود شدن کانالهای زهکشی وجود داشته و مکانهای مناسب برای احداث کانالهای زهکش جدید شناسایی می گردند.

رفتار هیدر ولیکی رودخانه، رودخانه دلیچای ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، مدل هیدرولیکی