فرزانه ساسان پور - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی
ادریس نوری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان
حمزه جعفری اسدآبادی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی

با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن حواث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی، دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است این دانش به مجموعه اقداماتی گفته میشود که قبل، حین و بعد بحران جهت کاهش اثرات این حوادث و کاهش آسیب پذیری انجام میشود. میتوان گفت حواث ناگوار طبیعیهمچون زلزله، سیل، طوفان و رعد و برق؛ در بافت های فرسوده شهری مهمترین عوامل بسترساز ایجاد شرایط فوق العاده و بحرانی در شهرها هستند که از طرفی زمان و هزینه هایی مدیریت بحران را افزایش خواهد داد و ازطرف دیگر، افزایش صدمات جانی، ایجاد محیطی آلوده، تخریب تاسیسات و زیرساختها در بافت فرسوده که در مواقع بحران فوق العاده مشکل آفرین خواهند بود. بر این اساس در زمان به وجود آمدن بحران های طبیعی و انسانی در بافت های فرسوده، میزان کنترل و هماهنگی پدافندی و مدیریت بحران اگر چنانچه ضعیف باشد تمام هزینهها را چند برابر خواهد کرد. بنا براین در چنین شرایطی باید بستری برای مدیریت بحران در زمان و در دسترس را در این بافت ها ایجاد کرد و بتوان با ایجاد سازو کار مدیریتی هماهنگ بحران از صدمات ایجاد شده در این بافت ها کاست. این پژوهش به صورت کاربردی و با استناد به مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای صورت گرفته است که در تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری و میدانی از نرم افزارSpss و از مدل Ahp برای سطح بندی مخاطرات محیطی شهر زاهدان و نقشه های Gis استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که با فاصله گرفتن از شرایط بحرانی به واسطه مدیریت منظم و هماهنگ بحران در بافتهای فرسوده شهر زاهدان میتوان صدمات ناشی از مخاطرات محیطی و اقلیمی موجود در این بافت ها را کاهش داد.

مدیریت بحران، بافت های فرسوده شهر زاهدان، مخاطرات محیطی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری