مرتضی میرغلامی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
افشین پیش بین - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

نور و رنگ دو عنصر پیوسته و مرتبط بوده و همواره در ارتباط با یکدیگر تعریف می شوند. از سوی دیگر معماری ایرانی به خصوص در کاربری مسکونی، رنگ های متنوع و گوناگونی را به منصه ی ظهور می گذارد. رنگ هایی که در فضای داخلی معماری ایرانی به کار رفته اند را می توان به دو دسته ی رنگ های نوری (رنگ هایی که مستقیماً بوسیله ی تجزیه ی نور و تولید رنگی خاص ایجاد می شوند) و غیر نوری (رنگ هایی که از طریق رنگدانه های موجود در سطح اجسام بوجود می آیند) تقسیم نمود. هدف از این تحقیق یافتن رنگ های به کار رفته در معماری داخلی ایرانی و بررسی تأثیرات هریک از آن ها بر ویژگی های مختلف فضای داخلی معماری مسکونی ایرانی می باشد. رنگ های نوری از طریق استفاده از شیشه های رنگی و همچنین عناصری چون گلجام، هورنو و مانند آن و رنگ های غیر نوری از طریق مصالح مختلفی چون چوب، گچ، سنگ، و همچنین رنگ آمیزی با رنگ های مختلف در معماری داخلی ایرانی به کار می رفته اند. برای بررسی این رنگ ها می توان عناصر فضای داخلی را به سه دسته ی کف، سقف و جداره تقسیم نمود و به طور جداگانه به بررسی هر یک پرداخت. هر یک از این رنگ ها تأثیرات سمبولیکی دارند که به مفاهیم سمبولیک آن ها در دین اسلام و اندیشه ی حکمایاسلامی باز می گردد. تآثیرات روانشناسی محیطی نیز می توانند ویژگی های روانی و رفتارهای افراد را تغییر دهند. همچنین این رنگ ها بر آسایش اقلیمی ساکنین تأثیرگذار می باشد.

رنگ، نور، فضای معماری، معماری داخلی ایرانی، کاربری مسکونی