سیده مهسا عبدالله زاده - کارشناس ارشد مطالعات معماری، دانشگاه هنر اصفهان
راضیه ورمزیار - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه هنر اصفهان

نور طبیعی از نعمات طبیعت است که بهترین سازگاری را با شرایط فیزیکی، فیزیولوژیکی، روانی و عاطفی انسان دارد. برخورداری از نور طبیعی یکی از مؤثرترین راه ها برای سالم ماندن و سالم زیست است. معماری بومی ایران که سابقه ای دیرینه دارد، تجربیات زیادی در زمینه سازگاری معماری با شرایط طبیعی و سالم زیست انسان دارد. بررسی تاریخ فرهنگو اندیه این مرزوبوم نشان می دهد که در معماری این سرزمین در همه ادوار به نور توجه داشتند و این مهم که در معماری هم نور فقط وسیله روشنایی نبوده و نور هستی بخش بنیان وجودی آدم بر روح وجود،متعلق به نور است. در حقیقت نوری که در گذشته معماری ما بوده، با نوری که برای صورت وجودی در عالم علم امروز هم می بینیم، کاملاً متفاوت است. از این رو مقاله حاضر با توجه به اصول بهره گیری از نور روز در معماری ایرانی، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و بابررسی اسناد و منابع کتابخانه ای و نمونه های م وردی، به بررسی و ارزیابی روش های هوشمند و متنوع به کار رفته در انواع نورگیرهای معماری ایرانی، نقش نور در شکل گیری معماری ایرانی و دیدگاه های مختلف در این زمینه می پردازد. در نهایت می توان گفت نور در معماری سنتی ایرانی همواره جهت دهنده است و از جهت خاصی وارد فضاها می شود. در صورتی که با تغییرات محسوسی که در عصر حاضر در نحوه نگرش انسان ها به وجود آورد، نگاهشان از آسمان به عنوان فضایی ماوراء الطبیعه به سمت اصلی فیزیکی و مادی تغییر یافته و نور به عنصری کاربردی تبدیل شده است.

نور، معماری، ایرانی، هستی، باورها