ابراهیم محمدی سلیمانی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور واحد تهران شرق
زهره شعبانی روچی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

آب یکی از بزرگترین چالش های قرن حاضر بشریت است که می تواند سرمنشاء بسیاری از تحولات مثبت و منفی جهان قرارگیرد .خلاءبین توان تامین آب و شدت تقاضا ، بحران آفرین است.هنگامی که این عدم تعادل با مجموعه راهکارهای مدیریتی قابلمهار نباشد، زبان مفاهمه در بخش آب مبدل به زبان مخاصمه خواهد شد چه در بعد محلی، منطقه ای وملی و چه در بعد جهانی . پیش بینی ها نشان می دهد کشورهایی با درآمد سرانه کم و تنش آبی زیاد که ۷ میلیارد نفر در جهان را تا سال ۰۲۰۲ شامل می شود،اولین قربانیان بحران آب خواهند بود. این پیش بینی ها بر اساس شاخص های بین المللی انجام شده است که از جمله آنها می توان به شاخص فالکن مارک و شاخص سازمان ملل اشاره کرد که به ترتیب سرانه آب کمتر از ۰۲۲۲ مترمکعب در سال و برداشت بیش از ۲۴% از منابع آب تجدید شونده را معرف بحران آب دانسته اند. منابع آبی در ایران به عنوان کشوری که بخش عظیمی از پهنه سرزمینی آن بر روی کمربند خشک و نیمه خشک واقع شده، از اهمیت خاصی برخوردار است . روند تغییرات اقلیمی سبب شده که تکرار دورههای خشکسالی در کشور طی سال های اخیر افزایش یابد . با طولانی ترشدن مدت خشکسالی، بخش کشاورزی با چالش های جدی مواجه شده و لزوم برنامه ریزی های مناسب مبتنی بر پتانسیل های آبی را بیش از پیش روشن کرده است . با توجه به روندتغییرات اقلیمی در جهان، باید به مباحث آب در کشور توجه جدی کرد . شرایط اقلیمی جهان دیگر به گذشته بازنخواهد گشتبنابراین باید خود را با شرایط جدید منطبق کنیم . کشورهایی که میزان بارندگی بیشتری نسبت به ایران دارند از منابع آبی خود به مراتب بیشتر محافظت کرده و حجم منابع را به شکل جدی پیگیری می کنند . متاسفانه ایران به عنوان کشوری خشک از این چالش جهانی غفلت کرده است و اگر به بهبود راندمان آب در کشور توجه جدی نشود به طور حتم در آینده دچار بحران خواهیم شد . لذا در این بررسی ضمن اشاره ای کوتاه به امکانات بالقوه منابع آب، وضعیت بحرانی آب و عوامل زمینه ساز آن درکشور ،به چالش های مدیریت آب و راهکارهایی در جهت جلوگیری از بحران می پردازیم

بحران آب، منابع آب ،عرضه و تقاضای آب