مریم جنابیان - دانشجوی کارشناسی ارشدزراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

به منظور بررسی اثر تنش سرما در شرایط نوری متفاوت بر مقدار و محتوای کلروفیل و همچنین نشت الکترولیت در برگ گیاه سویا آزمایشی گلخانه ای در بهار 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. به این منظور دو رقم سویا (032 و BP) پس از 20 روز رشد در دمای 28 درجه سانتی گراد، به مدت 12 روز در معرض تیمارهای دمایی ( 5 و 28 درجه سانتیگراد) و نوری (2000 و 8000 لوکس) قرار گرفتند. تنش سرما منجر به کاهش میزان کلروفیل a و a+b ء(17 و 14 درصد) و افزایش نشت الکترولیت (42 درصد) گردید. محتوی کلروفیل در رقم 032 حدود 11 درصد بیشتر از رقم BP بود. شدت نور زیاد محتوی کلروفیل را حدود 23 درصد در تیمار شاهد افزایش داد، در حالیکه افزایش شدت نور تحت تنش سرما اثر معنی داری بر محتوی کلروفیل نداشت. تنش سرما میزان کلروفیل b را در رقم BP حدود 25 درصد کاهش داد. شدت نور زیاد، میزان نشت الکترولیت را در رقم 032 (حدود 65 درصد) افزایش داد، درحالیکه این افزایش در رقم BP محسوس نبود. در مجموع نتایج نشان داد که تنش سرما موجب تخریب کلروفیل برگ و غشای سلول های گیاهی می شود و اثرات تخریبی ناشی از این تنش در شدت های نوری بالاتر تشدید می گردد.

تنش سرما، تنش نور، سویا، کلروفیل، نشت الکترولیت